🦴

Budowa więzadeł i powięzi

Jul 16, 2025

Overview

Wykład omawia budowę i funkcje więzadeł stawu biodrowego i kolanowego oraz znaczenie powięzi w organizmie człowieka.

Więzadła stawu biodrowego

  • Staw biodrowy wzmacniają trzy więzadła: biodrowo-udowe, kulszowo-udowe i łonowo-udowe.
  • Więzadło biodrowo-udowe znane jest także jako więzadło Y-kształtne lub więzadło Bingelowa.
  • Więzadło Y-kształtne biegnie od kości biodrowej do udowej, wzmacnia przednią część torebki stawowej.
  • Staw biodrowy to staw kulisty, którego powierzchnię pogłębia obrąbek stawowy.

Ogólna charakterystyka stawu kolanowego

  • Staw kolanowy jest stawem zawiasowym, wykonuje zgięcie i wyprost.
  • Połączenia tworzą: kłykcie kości udowej i piszczelowej oraz rzepkowo-udowy.
  • Łąkotki poprawiają dopasowanie stawu, amortyzują wstrząsy i wspomagają odżywienie stawu.

Więzadła stawu kolanowego

  • Główne więzadła zewnętrzne: poboczne piszczelowe (przyśrodkowe) i strzałkowe (boczne).
  • Więzadło poboczne piszczelowe jest szerokie, cienkie, słabsze i łączy się z łąkotką przyśrodkową.
  • Więzadło poboczne strzałkowe jest grubsze, węższe, silniejsze, nie łączy się z elementami wewnątrzstawowymi.
  • Więzadło właściwe rzepki jest przedłużeniem mięśnia prostego uda, stabilizuje rzepkę.
  • Troczki rzepki to boczne pasma utrzymujące rzepkę, związane z mięśniem prostym uda.
  • Wewnątrzstawowe więzadła: krzyżowe (przednie ACL, tylne PCL), poprzeczne przednie i więzadło łąkotkowo-udowe.
  • Nieszczęśliwa triada: jednoczesne uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego, łąkotki przyśrodkowej i więzadła krzyżowego przedniego.

Znaczenie powięzi

  • Większość więzadeł to zgrubienia powięzi – błony okrywającej ciało.
  • Powięź jest złożona i tworzy jedno continuum w ciele, wpływając na wzajemne relacje narządów i struktur.
  • Anatomia powięzi jest trudna do nauki z powodów jej wielowarstwowości i ciągłości.

Key Terms & Definitions

  • Staw kulisty — staw umożliwiający ruch w wielu płaszczyznach.
  • Obrąbek stawowy — struktura pogłębiająca panewkę stawu biodrowego.
  • Łąkotka — chrząstka w stawie kolanowym poprawiająca dopasowanie i amortyzująca wstrząsy.
  • Więzadło poboczne piszczelowe — przyśrodkowe więzadło stawu kolanowego, słabsze, łączy się z łąkotką.
  • Więzadło poboczne strzałkowe — boczne więzadło stawu kolanowego, silniejsze.
  • Nieszczęśliwa triada — równoczesne uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego, łąkotki przyśrodkowej i ACL.
  • Powięź — wielowarstwowa błona łącznotkankowa okrywająca całe ciało.

Action Items / Next Steps

  • Sprawdź źródło i poprawną pisownię nazwy „Bingelow”.
  • Zapoznaj się z funkcjami i przebiegiem więzadeł stawu kolanowego i biodrowego w atlasie anatomicznym.
  • Powtórz podział, funkcje i wzajemne relacje więzadeł oraz powięzi.