Overview
Tinalakay sa leksyon ang coronary circulation bilang ikatlong uri ng sirkulasyon, mga komplikasyon sa puso gaya ng atherosclerosis, at koneksyon ng heart at lungs.
Mga Uri ng Circulation
- Ang systemic circulation ay pagdaloy ng dugo mula puso papunta sa katawan at pabalik.
- Ang pulmonary circulation ay pagdaloy ng dugo mula puso papunta sa baga at pabalik.
- Coronary circulation ang sirkulasyon ng dugo sa mismong puso gamit ang coronary arteries at veins.
Coronary Circulation
- Coronary arteries ang nagbibigay ng oxygenated blood sa heart mula sa aorta.
- Cardiac veins ang nagbabalik ng deoxygenated blood mula sa puso papuntang right ventricle.
- Mahalaga ang coronary circulation dahil kailangan ng heart ng maraming oxygen.
Trabaho ng Puso at Pangangailangan ng Oxygen
- Mas mabilis ang tibok ng puso at paghinga kapag gumagalaw dahil mas maraming oxygen ang kailangan.
- Ang puso ang muscle na may pinakamahirap na trabaho; hindi ito tumitigil tumibok.
Mga Komplikasyon sa Coronary Circulation
- Ang atherosclerosis ay pagtigas at pagsikip ng arteries dahil sa plaque mula sa kolesterol at taba.
- Mataas na blood pressure, madalas na pagkain ng fatty foods, at paninigarilyo ay sanhi ng damage sa blood vessels.
- Kapag nasira ang plaque, pwedeng magdulot ng blood clot na bumabara sa artery.
Mga Sakit na Kaugnay ng Sirkulasyon
- Myocardial infarction o heart attack: pagkamatay ng cells sa puso dahil kulang sa oxygen (infarction).
- Stroke: pagkamatay ng brain cells dahil sa baradong blood vessels sa utak.
- Ischemic heart disease ay pangunahing sanhi ng death, kasunod ang stroke.
Koneksyon ng Heart at Lungs
- Lungs ang kumukuha ng oxygen at nagtatanggal ng carbon dioxide.
- Heart ang nagpapadala ng oxygenated blood sa buong katawan.
- Sa emergency, ginagawa ang manual chest compressions at rescue breathing para ma-supply-an ng oxygen ang utak at katawan.
Key Terms & Definitions
- Systemic circulation — Pag-ikot ng dugo mula puso, sa katawan, at pabalik sa puso.
- Pulmonary circulation — Pag-ikot ng dugo mula puso, sa baga, at pabalik sa puso.
- Coronary circulation — Sirkulasyon ng dugo sa mismong puso gamit ang coronary arteries at cardiac veins.
- Atherosclerosis — Pagbabara o pagsikip ng ugat dahil sa plaque mula sa kolesterol/taba.
- Plaque — Namumuong deposito ng taba/kolesterol sa blood vessels.
- Myocardial infarction — Atake sa puso dahil sa baradong ugat.
- Stroke — Baradong ugat sa utak na nagdudulot ng pagkamatay ng brain cells.
- Ischemic heart disease — Sakit sa puso dulot ng kakulangan ng oxygen sa heart.
Action Items / Next Steps
- Balikan at pag-aralan ang nakaraang leksyon sa lungs at heart function.
- Abangan ang susunod na lesson (Lesson 3) ng Grade 9 Science.