Wastong Paggamit ng Gitling (Hyphen) sa Wikang Filipino

Introduksyon

• Pag-aaral ng wastong paggamit ng gitling.
• Kadalasan, may maling paggamit na nakikita sa social media.

Paggamit ng Gitling

1. Salitang Ugat at Unlapi

• Unlapi: mag, nag, pag, tag, at iba pa.
• Kailangan: isa sa salita ay buong salita.
  • Halimbawa:
    • Pag-ibig
      • "Pag" (unlapi) + "Ibig" (buong salita) = Pag-ibig
    • Nag-aral, Tag-araw, Mag-isa
• Huwag maglagay ng gitling kapag:
  • Unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula rin sa katinig.
  • Halimbawa:
    • magmahal (mag + mahal)
    • nagsulat, magdasal

2. Inuulit na Salita

• Halimbawa:
  • Araw-araw
    • "Araw" + gitling + "Araw" = Araw-araw
  • Ihaw-ihaw, Isa-isa, Iba-iba
• Tandaan:
  • Walang gitling kapag walang buong salita.
  • Halimbawa:
    • paru-paro (walang salitang paru at paro)

3. Unlapi + Salitang Banyaga

• Halimbawa:
  • Nag-jogging
  • Nag-selfie, Na-realize

4. Unlapi + Pangalan Pantangi

• Halimbawa:
  • Taga Cebu
    • "Taga" + gitling + "Cebu" = Taga Cebu
  • Maka-Diyos, Maka-Rizal
• Tandaan:
  • Walang gitling sa makabayan, makatao, at iba pa.

5. Tambilang na Binabaybay

• Halimbawa:
  • Nine and one-fourth = Siyam at isang kapat
    • "Isang" + gitling + "Kapat"
  • Two-thirds = Dalawang katlo
    • "Dalawang" + gitling + "Katlo"

6. Unlapi + Simbolo ng Bilang

• Halimbawa:
  • Ikasyam ng umaga = Ika + gitling + 9
  • Ikalabing anim ng September = Tig + gitling + Dalawa

7. Apelyido ng Babae at Asawa

• Halimbawa:
  • Miriam Defensor Santiago = Defensor + gitling + Santiago

8. Tambalang Salita

• Halimbawa:
  • Karatig bayan = Karatig + gitling + Bayan
  • Ingat yaman, Away bati, Pamatay insekto

Pagwawakas

• Magkakaroon ng 5-item quiz.
• Mag-comment tungkol sa scores.
• Huwag kalimutan mag-like, mag-comment, at mag-subscribe.
• Salamat sa panonood!