Renesans - Odrodzenie

Wprowadzenie

• Renesans, zwany również odrodzeniem, to epoka przełomu między XIV a XVI wiekiem.
• Zakończenie średniowiecza i nowe ścieżki w Europie.

Kluczowe wydarzenia

• Wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga około 1450 roku.
• Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku.
• Wystąpienie Marcina Lutra i początek reformacji w 1517 roku.
• Teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika w 1543 roku.

Charakterystyka renesansu

• Synonimiczna nazwa: odrodzenie (sięgnięcie do źródeł AD fontes).
• Fascynacja antykiem, inspiracja sztuką starożytnych Greków i Rzymian.
• Wprowadzenie tekstów w językach narodowych.
• Antropocentryzm: człowiek jako centrum zainteresowania (zastąpienie teocentryzmu).
• Humanizm: wszechstronny rozwój człowieka.

Sztuka renesansowa

• Architektura: proporcjonalność, symetria, regularność, kolumny i kopuły.
• Rzeźba: harmonia, proporcje ciała, dynamika postaci.
• Malarstwo: perspektywa, rola światła, odtwarzanie rzeczywistości, tematyka religijna i mitologiczna.

Twórcy renesansowi

• Jan Kochanowski:

  • Polski humanista, czerpał inspiracje z antyku.
  • Dzieła: pieśni (stoicyzm, epikureizm), fraszki, dramat "Odprawa posłów greckich".
  • „Treny” – cykl 19 utworów o osobistym cierpieniu.

• Andrzej Frycz Modrzewski:

  • Traktat "O poprawie Rzeczypospolitej" – wizja utopijnego państwa.

• Piotr Skarga:

  • Kazania sejmowe – krytyka społeczeństwa, kontrreformacja.

• William Szekspir:

  • Nowa koncepcja dramatu, dramat szekspirowski.
  • Tematyka miłości, władzy (np. "Makbet").

Tematyka literatury renesansowej

• Człowiek i jego reakcja na rzeczywistość.
• Szczęście, spokój, tragizm serca.
• Władza i jej zdobywanie (etyczne i nieetyczne).
• Relacje obywatel-państwo.
• Emocje i relacje z Bogiem.

Zakończenie

• Renesans to czas zwrotu w stronę człowieka, ale również poszukiwanie relacji ze stwórcą.
• Więcej informacji o literaturze i zagadnieniach maturalnych na naszym kanale i platformie kursowej.