Dzień dobry, zapraszam na pierwsze powtórzenie w klasie trzeciej, czyli pierwszy rozdział, czyli system wiedeński w Europie. Oglądamy. Plan na dzisiaj jest taki.
Pojęcia, daty, wydarzenia, później postacie i na końcu obrazy, obrazki i takie tam. Zacznijmy sobie oczywiście od rzeczonych pojęć. Pierwsze pojęcie to 100 dni Napoleona.
Czyli jest to okres czasu pomiędzy ucieczką Napoleona z Elby, a tak naprawdę bitwą pod Waterloo. Proletariat, czyli generalnie najubożsi robotnicy, którzy występują tak naprawdę wtedy w Europie, są wykorzystywani wręcz do pracy w fabrykach. Feudalizm, czyli coś co dotyczy właśnie... Właściwie to średniowiecza, a kończy się tak de facto w wieku XIX w wielu różnych miejscach, niestety w różnym czasie.
A chodzi przede wszystkim o to, że mieliśmy uzależnienie człowieka jednego, czyli takiego chłopa, od pana feudalnego, czyli od właściciela tych dóbr. W tym momencie mamy migrację do miast, więc ten feudalizm powolutku się kończy. Oczywiście, tak jak powiedziałem, w różne części Europy, a już tym bardziej na ziemiach polskich, to jest zupełnie inny okres czasu. Zasada restauracji, czyli jedna z trzech zasad, które były uchwalone na Kongresie Wiedeńskim.
I chodzi tutaj o... przywrócenie tronom dynastriom obalonym przez Napoleona. Zamierzano również odtworzyć dawne granice państw, ale biorąc pod uwagę roszczenia tych państw wiecięskich, było to po prostu niemożliwe, a przynajmniej starano się odwrócić zmiany oświetleniowe, które właściwie to uderzyły w Europie na przełomie wieku XVIi i XIX i to też nie do końca im wtedy wyszło.
Czyli odrestaurowanie się udało jedno, przywrócenie obalonym dynastriom tronu. W Europie oczywiście. Liberalizm.
Czyli jest to ideologia, która... Chciała prywatności człowieka, chciała jego swobodnego rozwoju, krytykowała absolutyzm, krytykowała feudalizm, chciała ustroju konstytucyjnego, chciała walki o wolną konkurencję, a generalnie też chodziło o to, żeby państwo nie ingerowało w tą gospodarkę. To jest ten wolny rynek, który miał być tutaj w tym liberalizmie widoczny. Manufaktura, czyli miejsce, w którym wytwarza się dany towar w sposób ręczny, czyli bez użycia maszyn. Zasada legitymizmu, czyli druga zasada ustalona na kongresie.
Wiedeńskim. Chodziło o to, że władza monarchów jest święta i nienaruszalna i poddanym nie wolno się jej przeciwstawiać. Nie można przede wszystkim takiego rządzącego stronu usunąć. To jest generalnie jakby podważanie, można powiedzieć, że rodzące się wtedy zasady prawa narodów i społeczeństw do suwerenności.
Industrializacja, czyli inaczej uprzemysłowienie. Urbanizacja, czyli to jest z kolei już proces, który mamy bardziej z geografii. Jest to rozwój miast, gdzie tak naprawdę... Tak naprawdę te miasta się rozwijały poprzez dosyć dużą liczbę ludzi, czyli poprzez zaludnienie i jak się okazuje te europejskie miasta, stolice będą powiększały swoje terytorium, będą wchłaniały jakby mniejsze miasteczka będące obok i będą się przekształcały w metropolię.
Święte Przymierze, czyli tak naprawdę związek, przymierze dosłownie, założone z inicjatywy władców Austrii, Prus oraz Rosji. Generalnie celem było utrzymanie pokoju w Europie i pokojowe zastanie konfliktu. oraz pilnowanie, aby te zasady, które były ustalone na kongresie, były przestrzegane. W kolejnych latach dołączyło się do tego świętego przymierza 16 kolejnych państw, ale nigdy nie będzie w niej ani Turcji, ani Wielkiej Brytanii, ani państwa kościelnego.
Kapitalizm, czyli jest to taki system społeczny, którym główną rolę odgrywa prywatna własność. Mówi się o wolności osobistej, o wolnej konkurencji i generalnie w wyniku powstania tego kapitalizmu, który jest datowany na pierwszą połowę XIX wieku, będzie... gdzie mieli pojawienie się nowych grup, tak naprawdę społecznych, typu kapitalistów, właścicieli fabryk, będą robotnicy, no i wspomniany też na początku proletariat, czyli najubożsi robotnicy.
Chartyzm, czyli ruch polityczny Wielkiej Brytanii, nazwa wzięła się od dokumentu People's Charter i ich działania generalnie wpłynęły na ugruntowanie się demokracji, robotnicy chcieli po prostu praw. Dostali robotnicy prawa, ale to głównie mężczyźni, także prawie udało się wywalczyć to, co chcieli. Mówię prawie, z dużym sarkazmem. Konserwatyzm, czyli ideologia, która głosiła, żeby reformy wprowadzać w sposób ewolucyjny, czyli generalnie powolny.
Za podstawy takim państwie konserwatywnym uważano religię, kościół, dziedziczność tronu. Mówiło się o demokracji jako czymś złym. Bardziej uznawało się absolutną władzę monarchy.
Krytykowało się rewolucję przemysłową, ale przede wszystkim chodziło o to, żeby stary porządek górował. To jest konserwatyzm. Socjalizm to jest z kolei ideologia, która mówiła o sprawiedliwości społecznej i... walki o poprawę bytu robotników.
Oni byli z kolei zwolennikami reform i tu będziemy mieli dwa rodzaje takiego socjalizmu, który wtedy się urodził. Pierwszym rodzajem będzie socjalizm naukowy, czyli późniejszy komunizm, tak dużym naciągnięciem, ale generalnie, żeby to było jasne, to tutaj ten komunizm się będzie rodził. Tutaj jakby całe postulaty były zawarte w manifestie komunistycznym i chodziło o to, żeby wprowadzić reformy poprzez rewolucję, czyli wprowadzić ustrój później komunistyczny. I tu będziemy mieli Karol Marx, Fryderyk Engels.
Drugim rodzajem był socjalizm utopijny, czyli generalnie chodziło o to, żeby poprawić warunki bytowe robotników, była równość społeczna, sprawiedliwość, bez podziału na biednych, na bogatych. Generalnie wszystko mamy przeprowadzone drogą... pokojową, czyli właściciel fabryki jest tak fajny, że on widzi, że ludzie biedują, więc się podzieli swoim majątkiem.
I tak myśleli m.in. Henri Saint-Simon, Charles Fourier czy też Robert Owen. To są ci, którzy są socjalistami utopijnymi.
Utilitaryzm. Czyli znowu jesteśmy w tym samym temacie. Tu będziemy mieli jako część myśli rozwiniętą, część myśli liberalnej, którą rozwinął John Stewart Mill.
I tutaj była mowa o tym, że postępowanie jednostki jest moralne tylko wtedy, kiedy kieruje się własnym interesem, ale nie narusza interesów ogółu. Czyli nie robi nikomu na złość, tak można by to było powiedzieć. Abdykacja, czyli zrzeczenie się tronu przez władcę. Samuel z niego ustępuje. Zasada równowagi sił europejskich albo równowagi europejskiej.
Trzy. Trzecia zasada na Kongresie Wiedeńskim uchwalona, czyli żadne państwo nie może dominować nad pozostałymi, czyli nie może zostać hegemonem. Koncert mocarstw, czyli generalnie to, co jest podsumowaniem tak naprawdę tych trzech zasad, bo osiągnięto pewien kompromis, porozumienie i chodziło o to, że zostało to niestety zawarte kosztem słabszych państw i narodów, z których interesami, aspiracjami tak naprawdę w ogóle się nie liczono.
Więc koncert mocarstw, ponieważ ci rozawali karty, którzy byli po prostu silni. Kreol. Czyli biały mieszkaniec Ameryki Łacińskiej, potomek białej ludności, która niegdyś te tereny kolonizowała. Ruch burszów, czyli studentów.
Oni chcieli ogólnoniemieckiego zjednoczenia i można powiedzieć, że to w ich głowach rozpoczęła się myśl, która będzie tak naprawdę decydować o tym, że ludzie będą chcieli tego zjednoczenia, ale też będą mieli wpływ, tak naprawdę nadzieję we Francji. Tam będzie rewolucja lipcowa, która poniekąd też była tutaj ich działaniem. Karbonariusze, czyli węglarze.
Oni dążyli do wyzwolenia Italii spod monarchistycznych rządu. rządów i obcego panowania. Przywódcą był Filip Buonarrotti. Okej, idziemy teraz do drugiej części, idziemy sobie do daty do wydarzeń.
Ja mówię wydarzenie, wy sobie zatrzymujecie, pauzując oczywiście mój film, w głowie sobie mówicie swoją datę, a później sprawdzacie, czy myśleliście odpowiednio. Zaczynamy. Powstanie dekabrystów 1825 Bitwa pod Waterloo 1815 Powstanie węgierskie 1845 1838, czyli wiosna ludów.
Rewolucja belgijska 1830-1831. Z czego? W 1830 roku została ona rozpoczęta, w 1831 zakończona ogłoszeniem niepodległości.
Uznanie niepodległości Belgii przez Holandię? 1839. Grecja uzyskała niepodległość? 1830. Rewolucja lipcowa we Francji? 1830. Od razu sobie cyknijmy rewolucję ludzką.
w Francji 1848 Obrady Kongresu Wiedeńskiego 1814 początek 1815 zakończenie Wojna Krymska 1853-1856 Franciszek Józef I Cesarzem Austrii 1848, grudzień konkretnie I druga część za nami. Idziemy do trzeciej czyli do postaci Pierwsza postać to Aleksander I To jest car rosyjski który był m.in. obecny na kongresie wiedeńskim i rozdawał karty.
Adam Smith, czyli jeden z ideologów liberalizmu. George Stevenson, czyli pierwszy konstruktor tak naprawdę linii kolejowej w Anglii, pierwszy na świecie i konstruktor rakiety, czyli tej maszyny, która rozpędzała się do zawrotnych 48 km na godzinę. Robert Stewart, hrabia Charles Ray, czyli przedstawiciel Wielkiej Brytanii na kongresie wiedeńskim.
Michael Faraday, czyli pierwszy właściwie gość, który stworzył tworzył indukcję elektromagnetyczną. Clemens von Metternich, czyli kanclerz, kanclerz Austrii, który trzymał wszystkich mocno za gardło, bo to było widoczne. Był też oczywiście gospodarzem Kongresu Wiedeńskiego, a w 48 roku, kiedy jego powiedzmy, że osoba troszeczkę już zajął za Ferdynanda I, usunął go z tytułu kanclerza, rozpoczęło się powstanie węgierskie, więc jakby nie patrzeć, trzymał twardą ręką te narody, które występowały w Austrii, a troszkę ich było.
Charles Talera czyli przedstawiciel Ministerstw Zagranicznych, oczywiście Francji, przedstawiciel Francji na Kongresie Wiedeńskim. Karol Marx. Dzisiaj to nazwisko oczywiście padało jako jeden z ideologów socjalizmu naukowego.
Robert Owen. Socjalizm utopijny. Fryderyk Engels Socjalizm naukowy.
Isaak Snie, czyli maszyna do szycia. Samueluel Colt. Pierwszy rewolwer.
A jak jesteśmy w tych Samueluelach, to Samueluel Morse, udoskonalenie telegrafu. Pamiętajmy udoskonalenie, bo to nie było jego wymysłem, tylko on to udoskonalił do takiej formy, która była zdatna do... pracy.
Pracy między innymi do przekazywania informacji. Edmunta Burke, czyli jeden z ideologów z kolei już konserwatyzmu. Giuseppe Mazziniego, czyli gość, który stanął na czele tzw. młodych Włoch, które chciały zjednoczenia państwa włoskiego jeszcze w latach XX, a później XXX, XIX wieku, w którym aktualnie jesteśmy.
Ludajosz Koszut, czyli przywódca powstania węgierskiego, później ucieka do Turcji, żeby się chronić przed właściwie to Austriakami, ale też Rosjanami, którzy przecież pomogli Austriakom spacyfikować to powstanie węgierskie. Józef Ben, czyli gość, o którym będziemy sobie gdzieś tam wspominali jeszcze przy okazji powstania listopadowego i on był tutaj bohaterem powstania węgierskiego i również ucieka na Węgry, później przyjmując tam tytuł paszy i islam również przyjmuje przy okazji. Aleksander II, czyli car, który został właściwie na tym stanowisku w momencie, kiedy mieliśmy coś, co nazywało się wojną krymską.
Wtedy Mikołaj I był... ...umiera, a Aleksander II wchodzi na tron. Simon Bolivar to jest jeden właściwie z największych, można by powiedzieć, że bohaterów, bohaterów, którzy będą obecni w historii, w kulturze, między innymi...
Kolumbii, bo przecież stworzył tak zwaną Wielką Kolumbię, ale też później to się wszystko rozpadnie, więc możemy go rozpoznać też po różnych wizerunkach, nie wiem, Wenezueli, Wykwadorze i tak dalej. James Watt, czyli gość, którego rozpoczęła się rewolucja. Co prawda to było w drugiej połowie wieku XVIi, kiedy udoskonalił z kolei maszynę parową, ale on jakby dał tego kopa do tej rewolucji. Fryderyk Wilhelm Ii.
To jest król pruski będący na kongresie wiedeńskim, a z kolei Fryderyk Wilhelm Ii Czwarty to jest Król Pruski, który będzie obecny podczas Wiosny Ludów. I tutaj to należy pamiętać, ponieważ te trójka i ta czwóreczka, która występuje przy tym imieniu robi dużą różnicę np. przy zadaniach m.in. na sprawdzian czy też np.
maturalnych. Ok, mamy kolejną rzecz już za nami. Idziemy sobie teraz do ostatniej kwestii, czyli do obrazków, do wizerunków, do obrazów. Pierwsze to oczywiście obrady Kongresu Wiedeńskiego.
Ten pan to Clemens von Metternich, czyli ten, o którym mówiłem, że wszystkich Trzymam za gardło. Następnie mamy formułujące się powolutku święte przymierze, gdzie mamy władcę rosyjskiego, austriackiego oraz pruskiego. Tutaj mamy Giuseppe Mazziniegoego, czyli tego od młodych Włoch.
Tu widzimy z kolei masakrę na wyspie Chios. Tu widzimy ludydystów, Neda Luda, który idzie niszczyć maszyny, bo one są złem wcielonym. Tu widzimy Edmunta Berga, Karol Marx, Fryderyk.
Engels Tu z kolei widzimy wolność wiodącą ludne barykady. Eugène Delacroix, czyli gość, który namalował Francję. I tu widzimy tą piękną postać, która będzie we wszystkich karykaturach w wieku XIX, czyli Marianne, symbol Republiki Francuskiej.
I to jest kwestia tego, że powstaje to w 1830 roku. I tutaj mamy kwestię oczywiście rewolucji lipcowej. Natomiast generalnie ma na głowie czapkę frygijską, która symbolizuje...
wolność i rewolucję francuską, wielką rewolucję francuską, tą, która odpoczęła się w 1789 roku. Także pamiętamy, to powstaje w 1830 i jest do rewolucji lipcowej. Tu z kolei widzimy Luda Marianne pod ratuszem w Paryżu, który odrzuca czerwoną flagę. To jest symbol z kolei rewolucji lutowej.
I to też należy tutaj gdzieś sobie do głowy wrzucić, ponieważ tutaj mamy przede wszystkim coś, co nawiązuje do Republiki Partii, czyli do tego, że będziemy mieli niby republikę, będziemy wybierali sobie prezydenta, a później ten prezydent zrobi zamach na urząd i będzie cesarzem. Ale to jest Francja, także jak wspomniałem kiedyś, taka piękna. A słyszycie kiedyś takie hasło w kreskówkach w filmach jak GERONIMO?
Tak, tutaj mamy tego Geronimo, który jest po prawej stronie obrazu, czyli ostatni właściwie z plemienia Apaczów, który jako jeden z ostatnich oczywiście, który poddał się walcząc z wojskami amerykańskimi i osadniczymi. Także sytuacja. Nie do pozazdroszczenia, ale Geronimo przechodzi w sumie do historii, a motyw indiański do filmów, do seriali, do bajek.
Także tutaj kwestia cały czas aktualna. I na tym Geronimo sobie zakończymy. Dziękuję i do widzenia.