Dzięki. Cześć, w dzisiejszym odcinku zaczynamy w końcu omawianie konkretnych grup antybiotyków i dzisiaj kolos, chyba największa grupa antybiotyków, o której będziemy mówić, a mianowicie beta-laktamy. Antybiotyki beta-laktamowe zawdzięczają swoją nam nazwę temu, że po prostu w swojej budowie mają pierścień beta-laktamowy i działają one przede wszystkim hamując syntezę ściany komórkowej bakterii, ponieważ... Bakteria, która syntetyzuje swoją ścianę komórkową, to w skład niej chodzą różnego rodzaju polisacharydy, polipeptydy, peptydoglikany i one w procesie transpeptydacji dzięki takiemu białku PBP, nazwa skrót się wziął od penicylin binding protein, tworzą usieciowane polimery, które tworzą stabilną strukturę ściany komórkowej. No i właśnie... Tutaj całe na biało wchodzą antybiotyki betalaktamowe, które hamują to białko PbP i uniemożliwiają usiedzianie polimerów, czyli uszkadzają tak naprawdę, bo podczas podziału bakteria nie może wytworzyć ściany komórkowej i ginie. Co chciałem jeszcze powiedzieć, bakterie niestety mogą wytwarzać oporność na tego typu antybiotyki, przede wszystkim wytwarzając enzymy rozkładające. Beta-laktamowe antybiotyki, czyli tzw. beta-laktamazy. To są np. stafylokoki MRSA czy różne pałeczki ESBL, które posiadają beta-laktamazy. Extended Spectrum Beta-Lactamazy to są skrót od ESBL. Również bakterie mogą modyfikować strukturę tego białka Pbp w ten sposób, aby antybiotyk nie mógł go hamować, czy też tworzą takie coś, że błona zewnętrzna bakterii gramujemnych jest np. nieprzepuszczalna i nie wpuszcza antybiotyku do środka, gdzie on może zahamować to białko, czy też wytwarzane są różnego rodzaju mechanizmy, które aktywnie usuwają antybiotyk z komórki. No niestety. No i złożoność antybiotyków betelaktamowych polega na tym, że należą do niej grupy antybiotyków i cztery najważniejsze grupy to penicyliny, cefalosporyny, monobaktamy oraz karbapenemy. Od penicylin zaczniemy, bo są to najstarsze znane nam antybiotyki, działają głównie na bakterie gram dodatnie oraz na ziarniaki gram ujemne, np. na neiserię. na neiserię meningidiz czy na neiserię gonorę. Penicyliny są metabolizowane w wątrobie i są wydalane przez nerki i nie przenikają one do ośrodkowego układu nerwowego, więc nie są stosowane w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Wśród penicylin wyróżniamy penicyliny naturalne i są one oczywiście wrażliwe na beta-laktamazy. Należą do nich penicylina G, nazywana również penicyliną krystaliczną i są różne typy tej penicyliny G. Na przykład penicylina prokainowa stosowana głównie domięśniowo, jak i penicylina G benzylowa stosowana domięśniowo oraz dożylnie. Jeżeli chodzi o stosowanie domięśniowe, to możliwe są miejscowe efekty drażniące ból w miejscu podania, a w przypadku penicyliny prokainowej tzw. zespół Huanie, czyli dysfunkcja naczyń ośrodkowego układu nerwowego, która powoduje u pacjenta stan pobudzenia, splątania, halucynacji. Związane to jest z przedstawianiem się mikrokryształów penicyliny prokainowej do ośrodkowego układu nerwowego. Ten napad trwa około pół godziny, ale jest bardzo nieprzyjemny dla pacjenta. One są stosowane parenteralnie, natomiast doustnie stosowana jest penicylina V, tzw. fenoksymetylowa, ale warto pamiętać, że posiłek znacząco zmniejsza biodostępność wchłaniania z przewodu pokarmowego tej penicyliny. Penicyliny naturalne są nadal stosowane i przede wszystkim stosowane w takim schorzeniu jak angina paciorkowcowa. Tam penicylina fenoksymetylowa dalej jest pierwszym rzutem leczenia, bo angina paciorkowcowa jest wywołana przez paciorkowce, to są bakterie gram dodatnie. Jak również stosowana w róży, w kile czy w profilaktyce nawrotów gorączki reumatycznej, która jest powikłaniem. zakażenia strepto... kokusem piogenesem, tym samym, który wywołuje anginę paciorkowcową. No to mamy załatwione penicydliny naturalne, tak? Krystaliczna. jest parenteralna, V-fenoksymetylowa jest stosowana doustnie. Kolejna grupa penicylin to penicyliny przeciwgronkowcowe. Są to półsyntetyczne penicyliny, które są oporne na beta-lactamazy gronkowców, czyli one są głównie stosowane w zakażeniu stafylokokusem, aureusem, safropytykusem czy tymi innymi, ale w każdym razie na gronkowce. I działają na gronkowce nazywane MSSA, czyli metycylin susceptible staphylococcus aureus, czyli wrażliwe na metycylinę. A nazwa wzięła się stąd, że stare penicyliny przeciwgronkowcowe to jednym z głównych była metycylina i to na niej były te badania, ale te metycylina, nawcylina są już niestosowane i były stosowane tylko do żylnie, bo kwas solny unieczyniał leki. Natomiast aktualnie w Polsce z przeciwgronkowcowych najważniejsza jest kloksacylina i ona jest stosowana doustnie oraz dożylnie. I warto pamiętać, że nie działają one na te gronkowce MRSA, czyli tzw. metycylin resistance, tafelokokus aureus. To są właśnie takie typy gronkowców. gronkowca złocistego, który jest oporny na działanie penicylin przeciwgronkowcowych. Zapamiętajcie kloksacylinę z tej grupy jako jedyną nazwę, która powinna głęboko w głowie Wam utkwić, jak i połączenie tego ze skrótami MSSA i MRSA, bo to są najważniejsze wskazania do ich stosowania. Kolejna grupa, już przedostatnia, to penicyliny o poszerzonym spektrum działania. nazywane też aminopenicylinami. Działają one na bakterie gram dodatnie, na ziarniaki gramujemne jak Neisseria, to co do tej pory było, ale dodatkowo działają jeszcze na inne bakterie gramujemne, takie jak Salmonella, Shigella, Hemophilus, Helicobacter czy też Borrelia. One są łączone przede wszystkim z inhibitorami beta-lactamas w takich preparatach łączonych, chociaż nie zawsze, bo stosowane też są samodzielnie. Na przykład z kwasem klawulanowym, sulbaktamem, tazobaktamem to są substancje, które wykazują niewielkie działania antybakteryjne, ale za to świetnie działają jako inhibitory betalaktamaz, dzięki czemu antybiotyk ma jeszcze lepsze działanie. Do niego należy m.in. amoksycylina, która może być stosowana doustnie, bo bardzo dobrze wchłania się nawet z posiłkami. Amoksycylina jest lekiem pierwszego rzutu w zapaleniu płuc dorosłych, ale w wielu różnych innych infekcjach bakteryjnych jest stosowana. Często np. w powikłanym zapaleniu płuc, takim ciężkim, umiarkowanym, które wymaga hospitalizacji, a jest to zapalenie pozaszpitalne. To jest stosowane połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym. Tutaj nie będę rzucał nazwami handlowymi, ale jak sobie znajdziecie, to się Wam przypomni antybiotyk z Waszego dzieciństwa, który pewnie często dostawaliście. W takiej formie amoksycylina plus kwas klawulanowy może być stosowana doustnie, jak i też dożylnie. Warto pamiętać, że jeżeli amoksycylinę zastosujemy u pacjentów z mononukleozą, czyli Tą infekcją wirusem EBV, gdzie jest duże powiększenie węzł chłonnych, gdzie jest zapalenie gardła, no to może się pomylić z infekcją paciorkowcową. A moksycylina czasami również wtedy jest podawana, chociaż pamiętajcie, pierwszy rzut to nadal jest penicylina naturalna, fenoksymetylowa penicylina V, no ale jeżeli u pacjenta z mononukleozą zostanie podana moksycylina, może pojawić się plamista osłódka taka swędząca i warto o tym pamiętać, czasami chyba gdzieś na leku też jest o to pytanie. Jeżeli chodzi o działania niepożądane, warto pamiętać, że jeżeli amoksycylina stosowana jest kwasem klawulanowym razem, to może ona dawać powątrobie, prowadzić do cholestatycznego uszkodzenia wątroby. Ampicylina z drugiej strony jest stosowana głównie do żylnie, ponieważ ona bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego i znacząco upośledza florę jelitową. No zastanówmy się, jeżeli jest antybiotyk, który jest stosowany doustnie i on się nie wchłania, To w dużym stężeniu będzie pozostawał w jelitach, więc znacząco będzie upośledzał florę jelitową. Czasami o ampicylinie doustnej można by pomyśleć w przypadku infekcji przewodu pokarmowego. Ampicelina jest łączona z sulbaktamem, tym inhibitorem i razem wtedy stosowana. Ostatnia grupa penicylin, o której opowiem, to penicyliny przeciwpseudomonasowe. To są penicyliny o dosyć szerokim spektrum, które obejmuje również bakterie pseudomonas aeruginoza. To jest taka bakteria niecna w infekcjach przede wszystkim szpitalnych. Ona jest oporna na wiele antybiotyków. Ona też jest taka trochę jakby beztlenowa. Więc w każdym razie ciężko ubić dziada, stąd też warto pamiętać o tych penicylinach. I wśród tych penicylin niestety też jest podział na dwie grupy. Na karboksypenicyliny, wśród nich najważniejsza tikarcylina, chociaż rzadko stosowana, łączona z kwasem klawulanowym, głównie na zakażenia zewnątrzszpitalne, dosyć wrażliwa na beta-laktamazy. No i tylko na gram ujemne bakterie, rzadko stosowany generalnie lek. W tej grupie karboksyt penicylin jeszcze powiem tylko tak na marginesie, że należy do tego karbenicylina, ale to jest już w ogóle niestosowany antybiotyk, więc może jak jakiś profesor sobie wymyśli na wejściówce o to zapytać, no to co najwyżej. Druga grupa to ureidopenicyliny i do nich należy piperacylina, dożylnie stosowany antybiotyk łączony z tazobaktamem, inhibitorem beta-lactamas, głównie zakażenia wewnątrzszpitalne. Ta piperacylina jest niewrażliwa na dużą część beta-lactamas i stosowana jest na bakterie gram dodatnie, gram ujemne, w tym niektóre lekooporne szczepy i jest stosowana powszechnie w szpitalach. W różnego rodzaju infekcjach, gdzie pojawiają się takie bakterie, które są oporne na inne antybiotyki. Do ureidopenicylin również należy azlocylina czy mezlocylina, ale to jest dodatkowa informacja mniej istotna. Najważniejsza rzecz, którą powinniście zapamiętać z tego slajdu to to, że piperacylina stosowana dożylnie razem z tazobaktamem to jest świetny antybiotyk stosowany w leczeniu szpitalnym dożylnie. Stosowane jest 4,5 g 3 razy dziennie dożylnie. To 4,5 g to jest 4 g piperaceliny i 500 mg tazobaktamu. Łączna dawka to jest 4,5 g. właśnie stosowana co 8 godzin, czyli 3 razy dziennie. Dalej, jeżeli chcemy przejść dalej, to już skończyliśmy tak naprawdę penicyliny. Podsumowując penicyliny, pamiętamy, że były naturalne, były takie przeciwgronkowcowe, były o poszerzonym spektrum i przeciwpseudomonasowe. Teraz wchodzimy w grupę cefalosporyn. które mają dosyć podobną budowę do penicylin, jednak są one dużo bardziej oporne na beta-laktamazy i mają również szersze spektrum działania. Jeżeli mówimy o cefalosporynach, dzielimy je na różnego rodzaju generacje. Każda kolejna generacja jest bardziej dobra na bakterie gram ujemne i też generalnie ma coraz szersze spektrum. Jeżeli chodzi o pierwszą i drugą generację, one mają trochę przeciwstawne zakresy działania, bo pierwsza generacja... To są takie antybiotyki, które wykazują dużą aktywność na bakterii gram dodatnie. Do nich należy cefazolina czy cefaleksyna. Natomiast do drugiej generacji, która ma dużą aktywność do bakterii gram ujemnych, stąd ta różnica, należy cefuroksym, który może być stosowany i dożylnie i doustnie, tylko doustnie jest to postać tzw. aksetylcefuroksymu czy też cefaklor. No i wskazaniami do pierwszej i drugiej generacji są głównie zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, czy też układu moczowego, takie dosyć proste infekcje. Natomiast trzecia generacja ma dużo szersze spektrum, aktywne na gram dodatnie i gram ujemne bakterie. I co jest charakterystyczne? One przenikają do środkowego układu nerwowego, stąd mogą być stosowane w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i do nich, do tej trzeciej generacji należy m.in. ceftriaxon czy cefoperazon, oba stosowanie dożylnie i pamiętajcie, Ceftriaxon, taka dosyć powszechnie stosowana dawkowanie, to 2 gramy raz dziennie dożylnie. W głowie zapiszcie, bo często cen ceftriaxon jest na oddziałach pisany, zwłaszcza w uogólnionych infekcjach, układu moczowego czy też w sepsie. Jeszcze do grupy tej trzeciej generacji należy jeden lek, który jest szczególnie skuteczny na pseudomonasa i jest to Cefta z dym również stosowany do żylnie. Czwarta generacja, również spektrum tak jak trzecia, również przenikają do środkowego układu nerwowego i należą do nich ceftarolina oraz cefepim. Ceftarolina czasami nazywa się również lekiem piątym w jej generacji. Generalnie jest to prolek, który dalej jest aktywowany i ona jest też bardzo aktywna, bardzo dobra. I oto są generalnie cefalosporyny. Są generacje, pierwsza gram dodatnie, druga gram ujemne, trzecia, czwarta to już jest bardzo szerokie spektrum. Jeżeli chodzi o działania niepożądane, to również mogą być różnego rodzaju reakcje alergiczne, czy też rzekomo błoniaste zapalenie jelit, granulocytopenia, czy ból w miejscu podania. I dalej zostały jeszcze dwie grupy, czyli monobactamy i są to antybiotyki głównie aktywne na tlenowe pałeczki gramujemne i nie działają one na bakterie gram dodatnie i bakterie beztlenowe. Jedyny lek, jedyny antybiotyk w tej grupie to Astra, on nam stosowany dożylnie, on może przenikać do OUN i nie ulega reakcjom krzyżowym na peniceliny i cefalosporyny, bo nie wiem czy wspomniałem, ale w penicelinach które względnie mają rzadko działania niepożądane, to jednak może być nadwrażliwość na penicyliny, które prowadzi do reakcji nadwrażliwości o typie szybkim czy opóźnionym. Wtedy często w alergii na penicyliny w ogóle stosowanie beta-laktamów jest niewskazane. Często pacjenci reagują również na cefalosporyny, a są też pacjenci, którzy jeżeli są uczuleni na penicyliny, to na cefalosporyny nie są. wrażliwi, no ale tutaj trzeba różnie z pacjentem to jest. Warto pamiętać, że Astreon nam osiąga duże stężenia w żółci, ale generalnie jest to lek stosowany bardzo rzadko i jedynie w leczeniu szpitalnym i generalnie to Empendium nawet nie wskazuje, żeby miał jakiekolwiek preparaty, dlatego pamiętajcie, że jest taka grupa, ale z tych dziwnych grup Po penicylinach i cefalosporynach bardziej zapamiętajcie sobie karbapenemy. I karbapenemy to jest naprawdę gruba rura, jeżeli chodzi o antybiotyki, mają bardzo szerokie spektrum działania, obejmuje bakterie gram dodatnie, gram ujemne, beztlenowe i należą do nich m.in. imipenem, który jest stosowany razem z cylastyną, ponieważ w kanalikach nerkowych są depeptydazy, takie enzymy, które rozkładają ten lek. a celastyna blokuje te enzymy i lek nie jest tak prosto usuwany i też jest wydalany wtedy do moczu. Natomiast celastyn nie potrzebuje meropenem czy ertapenem, które również są karbapenemami. Wskazania do karbapenemów to przede wszystkim ciężkie zakażenia bakteriami często lekoodpornymi, bakteriami szpitalnymi. I jeszcze zapamiętajcie sobie, że tutaj istnieje istotny efekt poantybiotykowy, to znaczy to, że pomimo już niskiego stężenia leku we krwi, w tkankach utrzymuje się jego wysokie stężenie i on działa. Jeżeli chodzi o działania niepożądane, to tutaj możliwe są nudności, wymioty biegunka, czy też różnego rodzaju wysypki skórne i reakcje w miejscu podania. No i na sam koniec filmu chciałem dodać pewien aspekt praktyczny. Dziękuję. Mianowicie jak zinterpretować i co wynika z najczęściej robionego badania, mianowicie posiewu danej substancji, tutaj dla przykładu będzie wynik posiewu moczu i antybiogramu, czyli sprawdzenia wrażliwości wyhodowanych tutaj drobnoustrojów na antybiotyki. Po pierwsze macie informację z próbki jaki drobnoustrój wyhodowano i jaki jest jego CFU, czyli colony forming unit, jeżeli jest powyżej 10 do 5 to jest bardzo istotny. No i jak widzicie wśród wykorzystanych antybiotyków były antybiotyki z dzisiejszego odcinka. Mamy piperacelinę tazobactan, czyli penicylinę przeciwpseudomonasową, mamy ceftazydę, cefalosporynę trzeciej generacji, cefepim czwartej, jak również imipenem, czyli karbapenem, meropenem również, który jest karbapenemem i cefotaksem trzeciej generacji, cefalosporyna. I jak widzicie ta bakteria jest... oporna na cefalonosporyny trzeciej generacji, na cefepim w dużych stężeniach i zwiększonej ekspozycji również będzie wrażliwa. Natomiast ona jest na pewno wrażliwa na piperacylinę tazobactam, jak i na karbapenemy i właśnie antybiotykiem, który powinien być do terapii celowany i wykorzystany powinna być piperacylina tazobactam albo karbapenemy. Innymi antybiotykami, które zostały tu wykorzystane wspomnę o nich w kolejnych odcinkach, bo w kolejnych odcinkach zajmiemy się... kolejnymi grupami. Odcinki kolejne będą już dużo, dużo krótsze, ponieważ kolejne grupy nie są tak rozległe, jak beta-laktamy, które są takim trzonem i podstawą antybiotykoterapii. Dzięki bardzo za ten odcinek. Zapraszam do obejrzenia innych odcinków na kanale. A jeżeli chcesz być na bieżąco, zasubskrybuj kanał klikając w guziczek. Możesz również zostać moim patronem i wesprzeć mnie w tworzeniu filmów. Do zobaczenia.