Polityka zagraniczna II Rzeczpospolitej
Okres przed Zamachem Majowym
- Polska uważana za państwo sezonowe, traktowana niepoważnie.
- Układ w Rapallo 1922 r. między Niemcami a ZSRR stanowił zagrożenie dla Polski.
- Konflikty graniczne z sąsiadami:
- Czechosłowacja (Śląsk Cieszyński)
- Litwa (Wileńszczyzna)
- ZSRR i Niemcy
- Normalne stosunki tylko z Łotwą i Rumunią.
- 1921 r. układ z Rumunią o wzajemnej pomocy w razie agresji ZSRR.
- Układ z Francją 1921 r. o wzajemnej pomocy w razie agresji Niemiec.
- 1925 r. konkordat ze Stolicą Apostolską.
- Układ w Locarno (1925 r.) gwarantujący zachodnią granicę Niemiec, pomijający polską.
Okres po Zamachu Majowym
- Piłsudski powrócił z ideą Międzymorza (blok państw środkowo-europejskich przeciwwagę dla ZSRR).
- Trudności w zrealizowaniu projektu Międzymorza (spory polsko-litewskie, węgiersko-rumuńskie).
- Polityka prometejskia (wspieranie antykomunistycznych ośrodków ukraińskich, kaukaskich, kozackich).
- Polityka równowagi Piłsudskiego, współpraca zarówno z Niemcami i ZSRR, by zagwarantować spokój:
- 1932 r. układ o nieagresji ze ZSRR (przedłużony w 1934 r. do 1945 r.)
- 1934 r. deklaracja o niestosowaniu przemocy z Niemcami.
Eskalacja konfliktów lat 30.
- Dążenie do wojny prewencyjnej przeciwko Niemcom przez Piłsudskiego, brak wsparcia międzynarodowego.
- Poprawa stosunków z Niemcami (m.in. zniesienie wojny celnej).
- Niemieckie sympatie względem Piłsudskiego (Goebbels, msza żałobna po śmierci Piłsudskiego).
- Oskarżenia o współpracę Polski z Niemcami przy rozbiorze Czechosłowacji.
- Beck wystosował ultimatum do Czechów w sprawie Zaolzia, które Polska zajęła w październiku 1938 r.
- Niemcy stawiają Polsce żądania w 1938 r. (Gdańsk, autostrada eksterytorialna, pakt antykomunistyczny), Polska odmawia.
Przygotowania do wojny
- Naziści zyskują władzę w Gdańsku, konflikty z polską mniejszością.
- Szukanie sojuszników w Europie:
- 31 marca 1939 r. Neville Chamberlain gwarantuje pomoc Polsce w razie niemieckiej agresji.
- Sojusz wojskowy z Wielką Brytanią 25 sierpnia 1939 r.
- Pakt Ribbentrop-Mołotow (23 sierpnia 1939 r.) tajne porozumienie między Niemcami a ZSRR w sprawach podziału stref wpływów.
- Niemcy wypowiadają deklarację o niestosowaniu przemocy (kwiecień 1939 r.)
Wybuch II Wojny Światowej
- Inwazja na Polskę 1 września 1939 r.
- Polska jako pierwsza mówi „nie” Hitlerowi, co było radykalną decyzją.
Link do przemówienia Józefa Becka