Kasaysayan ng Wikang Pambansa

Aug 15, 2024

Kasaysayan ng Wikang Pambansa

Panahon ng Amerikano

  • Nagsimula ang pakikibaka ng mga Pilipino nang dumating ang mga Amerikano sa pamumuno ni Almirante Dewey.
  • Ginamit ang edukasyon bilang instrumento sa pagpapalaganap ng demokrasya.
  • Batas 74 ng Komisyong Pang-Pilipinas (1901):
    • Ipinagutos ang paggamit ng Ingles bilang wikang panturo sa mga paaralan.
    • Ang mga gurong sundalo (thaumasites) ang naging guro dito.
    • Layunin: Agarang maipalaganap ang wikang Ingles sa mga Pilipino.

Panahon ng Commonwealth

  • Noong 1935, nagkaroon ng pagsulong para sa isang pambansang wika.
  • Batas 1935, Artikulo 14, Seksyon 3:
    • Naatasang gumawa ng hakbang tungo sa paglinang ng wikang pambansa.
    • Ingles at Kastila ang mga opisyal na wika bago pa man maitatag ang pambansang wika.
  • Batas Commonwealth Blg. 184 (Nob. 13, 1936):
    • Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP).
    • Layunin: Magsaliksik ng mga dialekto sa Pilipinas para sa wikang pambansa.
    • Batayan sa pagpili:
      • Ginagamit ng mayorya ng mga Pilipino, lalo na sa Maynila.
  • Si Jaime C. de Vera ang unang tagapangulo ng SWP.
  • Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134:
    • Ipinahayag na Tagalog ang gawing saligan ng wikang pambansa.
  • Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (1940):
    • Ipinahintulot ang pagpapalimbag ng Tagalog-English Vocabulary at balarila ng wikang pambansa.

Panahon ng Japon

  • Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ipinagamit ang katutubong wika, partikular ang Tagalog.
  • Pagdami ng mga babasahin sa Tagalog at pagsulat ng mga akdang pampanitikan.
  • Order Militar Blg. 13 (Hulyo 1942):
    • Nag-utos na gawing opisyal na wika ang Tagalog at Japon.

Panahon ng Pagsasarili

  • Hulyo 4, 1946:
    • Ipinahayag ang Tagalog bilang opisyal na wika ng Pilipinas, Batas Commonwealth Blg. 70.
  • Proklamasyon Blg. 12 (Marso 26, 1954):
    • Nagsimula ang pagdiriwang ng Linggo ng Wika mula Marso 29 hanggang Abril 4.
  • Proklamasyon Blg. 186:
    • Inilipat ang pagdiriwang mula Marso tungong Agosto 13-19.
  • Kautusang Panggawaran Blg. 7 (1959):
    • Tinawag ang wikang pambansa na "Pilipino."
  • Pagbabalik ng paggamit ng "Pilipino" sa mga sertipiko at diploma.
  • Saligang Batas 1973, Artikulo 14, Seksyon 3:
    • Patuloy na kikilalanin ang Ingles at Pilipino bilang mga wikang opisyal.
  • Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (Hulyo 10, 1974):
    • Implementasyon ng bilingual education policy.
  • Saligang Batas 1987, Artikulo 14, Seksyon 6:
    • Itinatakdang ang pambansang wika ay Filipino.
  • Komisyon ng Wikang Filipino: Itinatag noong dekada '90.
  • Proklamasyon Blg. 104 (1997):
    • Pinalawig ang pagdiriwang ng Wika mula linggo tungong buwan tuwing Agosto.