Basınç ve Rüzgarlar Üzerine Notlar

Aug 28, 2024

Basınç ve Rüzgarlar Dersi Notları

Giriş

  • Coğrafyanın Kodları YouTube kanalı, büyük bir coğrafya kanalı.
  • 39 gün boyunca TET coğrafya kampının 11. videosundayız.
  • Bugünkü konu: Basınç ve rüzgarlar.

Basınç Nedir?

  • Basınç, gazların yoğunluğu ile ilgilidir.
    • Yüksek basınç: Gazların fazla olması.
    • Alçak basınç: Gazların az olması.
  • Basınç, atmosferin bize yaptığı baskıdır ve günlük hayatla ilişkilidir.

Basınç Türleri

  1. Yüksek Basınç: Fazla gaz var.
  2. Alçak Basınç: Az gaz var.
  3. Normali: Basınç değeri 1013 hPa.
    • Yüksek Basınç: 1013 hPa'dan fazla.
    • Alçak Basınç: 1013 hPa'dan az.

Atmosfer Basıncı

  • Atmosferde gazlar mevcut ve üzerimizde baskı yapıyor.
  • Gazların baskısı, ruh halimizi etkileyebilir.

İzobarlar

  • İzobar: Basınç çizgileri.
  • İzobarlar üzerinde yorum yapmak zordur.
  • Basıncı etkileyen faktörler:
    • Yer çekimi.
    • Sıcaklık.
    • Yükselti.

Yer Çekimi ve Basınç

  • Yer çekimi fazla olduğunda gazlar çöker ve basınç artar.
  • Yer çekimi azaldığında gazlar artar ve basınç azalır.

Basıncı Etkileyen Diğer Unsurlar

  1. Sıcaklık: Artarsa gazlar genişler, basınç düşer.
  2. Yükselti: Yükseldikçe gaz yoğunluğu azalır, basınç düşer.

Basınç Türleri

  • Termik Yüksek Basınç: Sıcaklığa bağlı olarak oluşur.
  • Dinamik Yüksek Basınç: Dünya'nın dönüşü ile oluşan basınçlardır.

Sürekli Basınç Alanları

  • Dünyada belirli basınç alanları vardır:
    • Kutuplar: Yüksek basınç.
    • Ekvator: Alçak basınç.
    • 30. Enlemler: Yüksek basınç.

Çöl Oluşumu

  • Yüksek basınç alanlarında gazlar aşağı çöker, bu da çöl oluşumuna sebep olur.

Rüzgarlar

  • Rüzgar, yüksek basınçtan alçak basınca doğru eser.
  • Rüzgarın yönünü belirleyen etmenler:
    • Basınç merkezlerinin konumu.
    • Dünyanın dönüşü.
    • Yer şekilleri.

Rüzgar Çeşitleri

  1. Sürekli Rüzgarlar:

    • Alize Rüzgarları: Ekvatora doğru eser.
    • Batı Rüzgarları: 30. enlemlerden 60. enlemlere doğru eser.
    • Kutup Rüzgarları: Soğuk hava rüzgarları.

  2. Mevsimlik Rüzgarlar: Muson rüzgarları (yaz ve kış).

  3. Yerel Rüzgarlar:

    • Fön Rüzgarları: Sıcak, kurutucu etki.
    • Meltemler: Günlük rüzgarlar (kara ve deniz meltemleri).

Rüzgarın Hızını Etkileyen Faktörler

  1. Basınç farkı.
  2. Basınç merkezleri arasındaki mesafe.
  3. Sürtünme.
  4. Dünyanın günlük hareketi.

Tropikal Rüzgarlar

  • Tropikal bölgelerde oluşan büyük kasırgalar, hortumlar ve siklonlar.

Sonuç

  • Rüzgarlar ve basınç, iklim ve hava durumu üzerinde büyük etkiye sahiptir.
  • Konuların mantığını anlamak ve yorumlamak öğrenmenin anahtarıdır.