Hematolojik Kanserler

Genel Bilgiler

• Hematolojik kanserler zorlayıcı ve sınavda zor sorular gelebilir.
• Konuya sakin yaklaşın ve temel bilgileri öğrenmeye odaklanın.

Akut Lösemiler

Türleri

• Akut miyeloid lösemi (AML) ve Akut lenfoblastik lösemi (ALL)

Etiyoloji

• Genetik sendromlar: Down sendromu, Kleinefelter, Blum, Fankoner, Taksitelenktizi
• İonize radyasyon ve kimyasallar
• Viral enfeksiyonlar: HTLV-1, Epstein-Barr
• İlaçlar: Alkilciler, topiazomeraz 2 inhibitörleri
  • Örnek soru: Topiazomeraz 2 inhibitörüne maruz kalanlarda 11q23 anomalisi

Dünya Sağlık Örgütü Sınıflaması

• Genetik markerlar esas alınıyor.
• Tekrar eden genetik anomaliler bulunan AML'ler

Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) Türleri

• B lenfoblastik ve T lenfoblastik
• B lenfoblastik lösemiler daha fazla genetik anormallik içerir.
  • Kötü: 9-22, 11-Q23 anomalileri
  • İyi: 12-21 translokasyonu, hiperdiploidi
• T lenfoblastik lösemide genetik anormallikler daha az vurgulanır.

Tanı

• İmmünfenotiplendirme kullanılır.
  • Mieloid lehine: CD 13, 33, 34, 117 pozitif
  • B ALL lehine: CD 19, 22, 10, KALLA pozitif
  • T hücreli: CD1, 3, 7 pozitif
• Klinik belirtiler:
  • Halsizlik, yorgunluk, kanamalar, enfeksiyonlar
  • Akut promiyelositik lösemi (AML-M3) ve diğer anormallikler

Morfoloji ve Boyamalar

• Morfoloji: Mieloperoksidazla boyanıyorsa mieloid, pas ile boyanıyorsa lenfoid
• Spesifik bulgular: Auerr rodları AML için patognomoniktir.
• İmmünfenotiplendirme: Önemli genetik markerlar
  • NPM1, FLT3 (AML için)
  • Philadelphia benzeri mutasyonlar (ALL için)
• Tedavi gerektiren sitogenetik anormallikler

Tedavi

AML Tedavisi

• İndüksiyon Tedavisi: Sitosin arabinozit ve antrasiklin kombinasyonu
• APL Tedavisi: Atra ve arsenik trioksit
• Atra Diferansiyasyon Sendromu: Steroid tedavisi (dexametazon)
• Pekiştirme Tedavisi: Genetik markerlara göre;
  • İyi prognoz: Kemoterapi
  • Kötü/Standart prognoz: Nakil

ALL Tedavisi

• İndüksiyon Tedavisi: Vincristin, antrasiklin, steroid, L-asparaginase
• Santral Sinir Sistemi Profilaksisi: Metotreksat, sitarabin
• İdame Tedavisi: Oral metotreksat, 6-merkaptopurin

Yeni İlaçlar

• Inotuzumab Ozogamisin ve Blinatumumab
  • Blinatumumab: CD3 ve CD19'u birleştirir.
  • Inotuzumab ozogamisin: Monoklonal antikor ve toksin kombinasyonu.

Kronik Lenfositik Lösemi (KLL)

Genel Bilgiler

• Erişkinlerde en sık görülen lösemi.
• Radyasyonla ilişkisi yok.
• Ailede hematolojik hastalıklar, çiftçiler, berberlerde daha sık.

Klinik

• Belirtiler:
  • Asemptomatik lenfositoz
  • Yaygın lenfadenopati, hepatosplenomegali, sitopeniler
  • B semptomları
• Tanı:
  • Periferik yayma: Blastsız, olgun B lenfositler
  • CD5 ve CD23 pozitif lenfositoz (KLL tanısı)
  • Richter transformasyonu (kötü prognoz)

Tedavi

• İbrutinib ve Venetoklax
  • Ibrutinib: BTK inhibisyonu, kötü prognozlu hastalarda etkili.
  • Venetoklax: BCL2 inhibitörü.
• Anti-CD20 tedavisi: Rituximab kombinasyonları (FCR tedavisi)
• Aşılar: Pnömokok aşısı önerilir.