Sa bayan ng Ayuman, sa gitna ng mga bundok at ilog ng Mindanao, isinilang ang kwento ng tatlong magkakapatid na bayani, sina Agu, Banlak at Kuya Su, mga anak ni Pamulaw, tagapagtanggol ng mga Ilyano. Dalhin ninyo ang siyam na kumu ng pagkit sa datong moro bilang kabayaran. Sabihin ninyong taos puso itong alay ng ayuman.
Gagawin namin kapatid na waitanggapin niya ito ng may kapayapaan. Ngunit hindi ito tinanggap ng dato. Sa halip, siya'y nagalit.
Ito lang? Siyam na kumu? Insulto ito?
Aray! May sugat ako rito! Sa pagkamatay ng dato, nahulahan ni Aguio na magkakaroon ng giyera.
Kaya't sila'y lumikas pa ilaya, patungong bundok Ilian. Dito tayo magtatayo ng kuta. Sa Ilian tayo lalaban, hindi bilang takas, kundi bilang tagapagtanggol ng ating bayan. Handa kaming ipaglaban ito, Aguio. Mula sa Ilog Palangi, dumating ang mga mandirigmang moro.
Isang mapagsik na labanan ang sumiklaw. Nanalo sila, ngunit di pa rito nagtatapos ang kanilang pakikipagsapalaran. Muling lumipat si Nagyo sa bundok ng Pinamaton at sa bayang Tigyandang ay muling sinalakay.
Kaunti na lang ang tauhan natin. Ubus na ang mandirigma. Ama, ako ang lalaban. Ako ang anak mo. Ako ang magtatanggol sa bayan natin.
Si Tanagyao, batang anak ni Agu, ang sumagupa sa mga kaaway. Sa loob ng apat na araw, pinaslang niya ang lahat ng mananakong. Sino ang magiting na binatang ito? Ako po si Tanagyao, anak ni Agu, tagapagtanggol ng Ilyanon. Dahil sa iyong kabayanihan, iniaalay ko ang kamay ng aking anak sa iyo.
Ngunit ang katahimikan ay hindi pang habang buhay. Mula sa iba yung dagat, dumating ang mga bagong mananak. Wawasakin ang bayan ninyo.
Iyan ang nakikita ko. Tumahimik ka. Huwag mong panghinaan ng loob ang mga tao.
Nagbihis si Tanagyao ng sampung suson, makasyamang kapal. Kinuha ang hindi nasisirang sibad at kalasag at tumungo sa dalampasigan. Nagtagumpay siya. Sa wakas, itinalaga ni Agyo ang pamumuno kay Tanagyao, ang kanyang dakilang anak. Sa'yo ko'y pinamamana ang bayan.
Patuloy mong pangalagaan ang ating lahi. Salamat Ama. sa dangal at ngalan ng Ilyanon, patuloy tayong lalabas.
Ang epiko ni Agu ay hindi lamang kwento ng pakikidigma. Isa itong alaala ng pagkakaisa, tapang at pagmamahal sa bayan. Isang pamanan ng lahing Ilyanon at ng sambayan ng Pilipino.