Transcript for:
İslam Düşüncesinde Kuraklık Sorunu ve Taha Abdurrahman'ın Katkıları

[Müzik] Bismillahirrahmanirrahim Elhamdülillahi çok değerli hocalarımız çok değerli sevgili öğrenciler hanımefendiler beyefendiler Öncelikle sözlerime başlarken hepinizi saygıyla selamlıyorum Allah'ın selamı rahmeti bereketi üzerinize olsun doğrusu böyle bir tatil mevsiminde kimseyi Bu salonda çok fazla bulacağımızı zannetmiyorum Daha dar çerçeveli belki hocamızın okurlarıyla İslam'ın araştırmacıları yla fakültelerdeki bazı hocalarımızla burada hocamızın konferansını dinleyeceğini zannediyorduk Ama bu bir iftihar tablosu Çünkü biz zaman zaman özellikle fikir ve düşünce konusunda bu gibi konularda bir kuraklık Yaşıyoruz bir çölleşme yaşıyoruz bu fikirlere düşüncelere derin düşüncelere ilginin azaldığından şikayet ediyoruz ama hamdolsun bilak böyle salon olduğunuz için hele hele ayakta bekleyen Kardeşlerimden şahsen davetin sahiplerinden birisi olarak özür diliyorum Keşke çok daha büyük bir salonda çok daha geniş bir ortamda beraber olabilseydim Onun için zannediyorum Bu tabloyu görünce programı böle Eee çok Eee protokole boğmadan eee doğrudan iştiyakla dinlemeyi Beklediğiniz misafirimizi Eee dinlemek için Normalde Murtaza hocam konuşacaktı benim söyleyeceklerim vardı misafirlerimizle konuşacaklar vardı şimdi programı tamamen ev sahibimiz de izniyle değiştiriyoruz ama bir şeye eee atlayamayan hamız Kuranı Kerim'den bize bazı ayetleri til etmesini istemiştim ben Mehmet Emin hocam hem hocamızın ruh Hade kitabının müterci hem yakında göreceksiniz İnşallah ruh örtünmenin ruhu ile ilgili kitabını tercüme bize Hatta demiştim hocamızın 30a Aşkın kitabı var Her kitabın başında mutlaka bir ayet vardır o ayetleri görmenizi isterim yani bir bir ayetin çok yakın bütün bir kitabı nasıl ifade ettiğine şahit olursunuz ben acaba o ayetlerden bize okur musunuz demiştim şimdi hocamızı ben kendi yerime davet ediyorum buyursunlar ayakta mı okuyacaksın Euzü billahi mineşşeytan [Müzik] Bismillahirrahmanirrahim um [Müzik] ilum umm yun il [Müzik] vei munkar [Müzik] [Müzik] [Alkış] [Müzik] muflihun V tekunu kellezine tefu [Müzik] [Alkış] [Müzik] [Müzik] lehumun azim [Müzik] [Müzik] Eset vuh akum [Müzik] bikum fuqua bima ve madina badat wuum ffi rahmetillah Hum fiha halidun [Müzik] tilka ayatullahi nl alik bil [Müzik] vein ve lillahi ma fis [Alkış] [Müzik] KTÜ Hay ummetin lin [Müzik] umet linas tamurun bil mauf tamurun Bil maui wail munkar Wa tuun billah [Alkış] w ahlul kitabi [Müzik] lirum [Müzik] ve L yukum İlla [Müzik] [Alkış] [Müzik] Süme la [Müzik] yünsarun Sahim al fatihah [Müzik] Evet Mehmet Emin Maşalı hocamızdan Allah razı olsun Çok teşekkür ediyorum efendim Öncelikle asrımızın önemli mütefekkiri alimi fofu Taha Abdurrahman'ı burada görmekten kendisini bugün dinlemekten büyük bir bahtiyarlık duyduğumu ifade etmi meek istiyorum bize İstanbul'da ev sahipliği yapan İsam İsam başkanımız murteza hocamıza en kalbi teşekkürlerimi arz ediyorum katılımlarınızdan dolayı her birinize teşekkürü bir vazife biliyorum kendisini davet ettiğimde bana şöyle bir cümle kurdu Eee ben ömrümün sonunda Eğer bir ülke ziyaret edeceksem o türkiyedir dedi Ben de bu vesileyle diyorum ki Cenabı Hak sadece İslam ülkelerine değil bütün dünyaya nice ilmi Fikri ziyaretler gerçekleştirecek uzun ömürler nasip ediyorum nasip etsin diyorum Rabbimizden Eee hocamızın Ben şahsen 70'li yıllarda Kaleme aldığı ilk bir makalesiyle tanışmıştım Mısır'da yayınlanan dergis diye bir makalesini okumuştum daha sonra özellikle 2013 yılında Sulak kitabıyla tanıştım daha sonra özellikle resmi görevlerden sonra benim için büyük bir hazine oldu [Müzik] içer ama zam dertlerimizi bizimle payan bizden biri olarak bir M mütefekkiri olmaktan 45 Sened üzde abdah okar yapıyoruz öğrenci arkadaşlarımız ümm ümmetin bütün sorunlarına cevap veren projeler üreten alimler ve mütefekkirler vardır profes T Abdurrahman onlardan birisidir her kitabı Tıpkı İmam Gazali'nin gibi İmam Gazali kitapları gibi her kitabı ümmetin önemli sorunlarını ele alan sadece tarihe gitmeyen bugünün sorunlarını ele alan büyük birje olarak karşım çıkı ayı zamanda bir tecdit öncüsü ancak kendisi sık sık kullandığı bir ifadeyle teceddüt olmadan tecdit olmaz der teceddüt olmadan teceddüt İnsanın kendisini yenilemesi kendisini yenilemeyen tecdit peşinde koşturamazlar biri taakkul biri taalluk biri akletmek birisi de ahlak ahlaklı olmak kitaplarını iki kısıma ayırabiliriz Yani bir gerçekten bize akletmeyi öğreten kitapları var bir de ahlakı yeniden inşa etmemizi bize öğreten kitapları var hocamızın buraya gelirken yolda kendisinden önemli bir cümle öğrendi tutuklamak bir adamı suçlu bir adamı tutuklamak için kelimesi kullanılır akılla İtik aynı kökten gelir akıl bazen sahibini tutuklar bir başka şey öğrendim dedi ki idrak eden bazen idrak etleri idrak ettiği şeyleri mülk edyor Edi Atçılar için kullandım Nefsim için kullandım özellikle ilim adamları araştırmacılar da kendi İhtisas alanlarını temellük ediyorlar temellük edince bir mülkiyet ilişkisine girince sadece bir veriye dönüşüyor Cenabı Hakk'ın zatı sıfatları dahi kur'ani ilahi kelam dahi Resulün sünneti dahi sadece önünde bir araştırma nesnesine dönüşüyor şu cümlesini hen aktarmak istiyorum İslam dünyasında sorunlarımızı çözmek için ortaya çıkan pek çok hareket oldu bir küçük ve cüzi hareketler var bir büyük ve külli hareketler var bütün siyasi hareketler küçük ve cüzd diyor Bütün Fikri ilmi ve ahlaki hareketler büyük ve küllidir diyor Şu cümlesini Aynen aktarmak istiyorum D İslam Ümme siyasetten başka bir değişim yöntemi olduğuna etek imd Fakat bu imkansızı başarmaktan baş çem [Müzik] ahlaki hareketlere eşlik etmesi gerektiği bütün kitaplarında üzerinde durduğu bir husus diyebiliriz ki hocamız aynı zamanda büyük bir ahlak Filozofu iki büyük afetim var der biri dil afeti birisi Dee iman afeti dilti maksadı kendi dilimiz fse Emek iman afetinden maksadı ise imanımızı bütün dünyaya bir dünyaya anlattığımız bir fikre bir düşünceye dönüştür imanı akleden bir akla dönüştür Ben sözü doğrudan kendisine bırakacağım bugünkü konuşması bütün kitaplarını okuyan birisi olarak ifade Edim bugünkü konması kapağımız konuşma tamamen buraya özg ürettiği bir konuşma İslam özgün bir İsam felsefesini nasıl kurarız sorusunun cevabını verecek 8 duraklı bir yolculuğa çıkaracak bizi nasıl kurarız cevabı olarak bizi 8 merhalede bilgilendirecek Bu arada bu metni buradan ayrılırken Peş vermedik aynı zamanda tercümesini Risale olarak da inşallah elinize almış olarak gideceksiniz Ben hem Özgün tercümeyi yapan hem de bugün bize tercümede yardımcı olacak olan Oğuzhan hocamıza teşekkür ediyorum Aslında biz suana tercüme sistemini de hazır hale getirdik ama bu kalabalığı görünce şimdi biraz sizi eminim yormayacak dinlene dinlene hazmede ede gideceğiz ve hocamız mukaddime ve 8 asıl üzerine duracak özgün bir isan felsefesini nasıl kurarız sorusunun cevabını bize verirken her birinin arasında zaten salonun üte ikisi Arapça biliyor ama o ü biri dostlarımız içinde Oğuz hocamız bize şöyle bir hulasa verecek Ben konuşmaya olan dikkatinizi e yoğunlaştırmak için biraz sonra duyacağınız önemli birkaç cümleyi sizlerle paylaşarak sözü kendisine bırakıyorum filozof kendi çağının çocuğudur sözü eğer doğruysa onu bugün dünyanın içinden geçtiği zaman kadar meşgul etmesi gereken başka bir zaman yoktur Çü dünya çiğnenen değerlere ihanet edilen emanetlere ve bozulan ahit lere şahit oldukça insan da onurunu kaybetmekte Ve süflü şmek zamanın Müslüman filozofa olan ihtiyacı Müslüman olmayan filozofa olan ihtiyacından çok daha fazladır hocamızın bir yönünü daha hassen ifade ediyor etmek isterim böyle kendisine eşlik eden tarih profesörü eşi Naime Hanım hen teşekkür ediyorum Allah razı olsun Ama hocamızın önemli bir yönü daha var İslam ümmetinin bütün dertleriyle aynı zamanda hemdert olan bir ins gçal la ilgili yaptığı felsefeyi Hasen okumanızı isterim kendisine dünyada şimdi ne olmak istiyorsun diye son sorulan bir soruya Gazze'de mutlak şerre ve Kötülüğe karşı mücadele veren bir genç olmak isterim dedi Şimdi sözü bize kapanış konuşmasını bırakarak sözü asıl sahibine bırakıyorum Profesör Doktor Taha [Alkış] Abdurrahman Bismillahirrahmanirrahim vessalatü vesselam Alin ve alâ alihi ve sahbi Akin Hadid naib w İstanbul fadil raam naib ra fadil rais İslam Sama safirin abn Wa bti ayur Karim assalamualaikum waratah taala wabar katum innaha f kuana inah kubra Nafi bfa mukama fad kanad waf nasib F Tarik w FF Mem yardımcım Başkan yardımcımız Eee ide başkanı Profesör Doktor Mehmet görm hocamız geçelim hocam Muhterem Hazirun ilimden bugün büyük bir nasip aldığım andayım Türkiye gibi Eee tarihi muhteşem kahramanlarla dolu olan bir memlekette ve medeniyette böylesine saygı duyulmuş ve güzel bir şekilde karşılanmış birisi olarak Burada bulunmaktan dolayı Eee çok özel çok kıymetli bir an yaşıyorum Eee Türkiye eski mazisiyle yeni görkemli geleceğini e İlim meclisleriyle ilim kurumlarıyla birlikte tekrar birleştiren bir ülke konumunda ve ben de burada bugün bulunmaktan dolayı son derece Bahtiyar kabir al ustaz Doktor Muhammad gurm saani il fakr wuah fiik wam akram bwa Mehmet görme hocamı burada özellikle teşekkür etmek istiyorum Gerçekten Eman arayanlara adeta kucak açan ülkede böyle bir yerde bize bu imkanı ve bu fırsatı açmak için veya vermek için önümüzü açan Mehmet g hocamı özellikle teşekkür etmek istiyorum Ah fahm ha hki jami jazil shukri [Müzik] jaadu bizi wq fikri wad bu kıymetli mecliste böylesine Seçkin bir Hazirun ile bir araya gelmekten dolayı İlim ve Fazilet insanlarıyla birlikte olmaktan dolayı son derece memnun ve bahtiyarım bunu vesile haline getiren bütün hocalarımıza teşekkür ediyorum kıymetli vakitlerinizi ayırıp geldiğiniz için de Hepinize ayrı teşekkür ediyorum şukri maul akamib bugün bu toplantıyı tanzim etmekte büyük emekleri geçen azc da çok büyük emekleri geçen diğer gizli kahramanlara teşekkür ediyorum amel E yanında bunu gizli yapma ecrini de elde etmiş bulunuyorlar Müsaade ederseniz Öyleyse uzun zamandır üzerinde düşündüğüm Hatta gündeme getirmekte ve bir esere dönüştürmekte Muhtemelen de geç kaldığım bugünkü konuşacağım konuya doğru gelmek istiyorum kanaatimce İslam felsefesi dediğimiz zaman ü ana esastan bahsetmemiz gerekir birincisi Müslümanların özgünlüğünü önemsemeli onu bir hareket noktaları almalar olarak almalar birinci husus bu ikinci olarak bu özgünlüğü yerellik gibi ifade etmiyor hocamız özgünlüğü diyelim Eee Evrensel boyuta taşımak ve onu açımlamak Evrensel boyuta doğru açmak fse üncü olarak özgünlüğü evrensellik birleştirmek üzere felsefeyi tavzif etmek ve ondan yararlanmak Ben bugün İslam felsefesini nasıl kurarız diye bir konu açtığımda buradan kastım 19 yüzyıl yarsan ibar doğ batıda meşgul eden bir soru var biliyorsunuz O da kabaca İslam felsefesi diye bir şey var mıdır sorusu etrafında bir konuşma yapmak [Müzik] değil ylim [Müzik] Benim bugün buradaki asıl maksadım uzun süre felsefe nasıl yapılır bunun mekanizmalarını düşünmüş bir kişi olarak İslam düşünce evrenini felsefe verilerine nasıl bağlarız Felsefe ile İslam düşünce verileri arasında nasıl bir bağlantı oluştururuz sorusu etrafında Müslüman filozofa Eee nezaret edecek rehberlik edecek bazı temel Eee esaslar ve hususlar üzerinde durmaktır bu vesileyle Eğer bunu yapabilirsek bu bağlantıyı ve felsefeyi bir nazar ve düşünce sahası olarak görmeye [Müzik] başlayacaktır biz bu ana asılları hususları bir takım temel esaslar şeklinde ifade edebiliriz 8 tane Bunlar şimdi bunlardan bahsedeceğim Tek Tek la muslimi [Müzik] birin temel ilkemiz şudur Müslüman falar kendleri gibi etmemelidir onu kendisine Mal etmemelidir o kendi felsefi sorunlarını özgün bir şekilde kendi oluşturmalıdır Aksi takdirde sadece başkalarının problemlerini kendisine adapte adapte et ötesine geçemez bu hususu biraz açmak isterim muasır Müslüman filozofun karşı karşıya olduğu bugün temel felsefi sorunu Öyleyse ifade edelim bunun temel unsur vardır Birincisi insanın alemdeki yeri meselesidir bunun üzer düşünmek gerekiyor İkincisi ise dünyada Egemen olan felsefi tasavvur nedir bunun üzerine düşünmemiz gerekiyor tasam filas muslimat maan [Müzik] Muslim öyleyse bu iki husus hakkında birkaç cümle daha etmek gerekirse birincisi insanın alemdeki yeri filozof kendi zamanının çocuğudur sözü eğer doğruysa Bugün bir filozofun Eee dünyanın içinden geçtiği bu şartlar karşısında Eee yani Filozofu meşgul etmesi gereken bir dönemden geçiyoruz Çünkü dünya çiğnenen değerlere ihanet edilen emanetlere ve bozulan ahit lere şahit oldukça insan da onurunu kaybederek süflü şmek zamanın filozofa olan ihtiyacı yani Müslüman filozofa olan ihtiyacı Müslüman olmaya olmayan filozofa ihtiyacından daha fazladır Hatta şöyle diyebiliriz İslam gelişinin ana gayesi İslam'ın sadece insanı süflü şmek kurtarmakla sınırlı değildir Dolayısıyla Müslüman filozofun Misyonu insana onurunu tekrar iade edecek bir bakış açılimi şimdi fse felsefenin nl edak gereki D emür felsefe is öznel Bilgici bir felsefe TAV bildiğiniz gibi Hikmet kelimesiyle dah zi tarif edilir fse Hikmet isi yol boyun iki şekilde anlaşılmış iki esasa oturmuştur hqq kina K akah la tqi wsf ailan hikmetten iki Maksat olduğunu söyledik birinci Maksat Hikmet hakikattir Buna göre felsefeyi hakikat arayışı diye Eee tarif edebiliriz öyle de edilmiştir Eee zaten kainatın hakikati insanın hakikati tabirlerini kullandığımızda da böyle bir kullanımı benimsemiş oluruz Bununla birlikte hakikat kavramı da tarih boyunca çok standart bir Kullanıma sahip değildir kavram çeşitli evrelerden geçmiş ve giderek anlamı daralmıştır Günümüzde ise hakikat anlamını oldukça dar bir durumdadır ve yalnızca somut realiteden elde edilen bir gerçekliği ifade eder hale gelmiştir eş zamanlı olarak hakikati böyle daraltınca felsefenin de anlamı haliyle daralmıştır Çünkü hakikat onla tanımlanıyor Eee felsefe adeta nesnel yasaları elde elde etme amacına sıkıştırılarak anlamı daraltılan bil tabi hale getirilmiştir Öyle ki artık bilim felsefe bilimin sorduğu soruların ötesinde soru soramaz hale gelmiş ve bilimin birtakım yaptığı faaliyetleri tahlil etmek açıklamak gibi daha Tabi bir role indirgenmiştir biz buna bilimci felsefe anlayışı diyoruz yani felsefeyi bilime hizmetkar eden [Müzik] mhar K akq BİM la Tum [Alkış] çerçevede hikmetin anlam anlamında kullanıldığını görüyoruz Buna göre felsefe anlam arayışıdır varoluşun anlamı veya hayatın anlamı dediğimizde böyle bir felsefi gayeden bahsetmiş oluyoruz bilindiği üzere anlam meselesi de esas olarak bir değer meselesidir fakat Tıpkı Eee Hikmet Diğer taraftan daraldığı gibi değer sözcüğü de bugün daralmıştır Öyle ki günümüzde değer dendiğinde sadece sje veya işte özne referanslı bir değere gönderme yapar hale gelmişiz ve buna paralel olarak da felsefe de tabii ki daralmakta ve felsefede sübjektif çıkarların elde edilmesine yani dar anlamda sjin algısına tabi hale gelen bir felsefeye dönmüştür bunu da öyleyse sübjektif Bilgici bir felsefe tasavvuru olarak ifade edebiliriz [Müzik] bu g Müslüman filozofunun önündeki ödev şudur Çağdaş insan realitesini anlamak fakat Bununla birlikte iki felsefe tasavvurunun çatışmasını dikkate alarak Bunun dışında bunu yapmak ve kendi orijinal felsefi sorununu ortaya koymaktır Bu felsefe takribi olarak şu biçimi alıyor şu soru biçimini alıyor Çağdaş insanı süflü şmek kurtarma sorumluluğuyla hareket eden bir filozof felsefeyi bu amaca hizmet edecek bir iç tutarlılığa nasıl kavuşturabilirim [Müzik] esas şudur Müslüman filozof çağımızda insanın sülin iki büyük musibetten kaynaklandığını saplamak zorundadır bui musibetten birincisi bilimin Kural tanıması İkincisi ise öznel bilginin değerden soyutlanması [Müzik] daha önce bilimle felsefe arasındaki hizmet eden ve hizmet edilen ilişkisi tersine dönünce yani felsefe bilime hizmet eden haline gelince Eee bilim Pervasız daşt kayıtlarından koptuğu ve yasa tanımaz hale geldiği ve kendi mantığına uymayan hiçbir kriteri normu tanımaz hale geldi bunun bu mantığın temelinde hesabilik vardır hesabilik ise ne demek maksimum getiri maksimum üretim maksimum verimlilik bu mantığa göre İslami ilab fah qah kah wma in doğrusu İsam düşünce evreni bilgii ama bununla birlikte onu hikmetle ilişkilendirmiştir Nitekim ayetti kerimede her bir peygambere ilim peşinden de hüküm verdik buyurulmaktadır hocamız diyor ki buradaki hüküm Hikmet demektir yani hikmetle mukayyet bir ilim verdik şeklinde aşağı yukarı değerlendiriyor hocamız ilmin hikmetten koparılması olarak amaçsızın kefesine ahlaksızın yol açar fasla şması ilmin hadisteki ifadesiyle söyleyecek olursak Aslında ilmin kabzedilmesi ilmin insanlardan çekip alınması sonucunu doğuracaktır Çünkü bilginin kabz edilmesinin sonucu da onun faydalarından mahrum ol lam sjin bilgisi mutlaklar itibardan sıyrıldı ve değerler egonun arzularına tabi kılında benliğin eylemlerini yönetmeye başlayan tek şey haz alma mantığı olur ve haz alma mantığı her şeyde belirleyici hale gelir Tab faham mqq in sh kh doğrusu İslam düşünce evreni demin söylediğimiz bilime önem verdiği gibi sjin bilgis bir kıymet vermiştir fakat sjena irtibatlandırmak sujenin bir erdiği bir mazhariyet olarak görmemiştir Buna göre öznenin bilgisinin yüksek değerlerden soyutlanması tamamen değersiz olması gibi kötüdür yani Değerle irtibatlı bir süje algısını tesis etmiştir İslam düşün bilgisi ve prati Muslim [Alkış] esasa geldiğimizde hocamız merdiven olarak böle merdiven şeklinde adım adım belli bir ilerliyor ve Es Müslüman filozofun bu anlattığım karşısındaki vazifesi şu oluyor bahsi geçen iki musibeti yani nesnel bilimin kural tanımazlık musibeti ile öznel bilginin değersizleşmesi değerden soyutlanması musibetin bertaraf edecek yöntemler üzerine düşünme ödevi ortaya çıkıyor bu düşüncenin sonunda da verileri sadece kendi toplumunun verisi haline getirmeyip bunu eee evrensellik ufkuna doğru taşımaya çalışması gerekiyor Muslim yatamamak aual 4ün esas Müslüman filozof nesnel bilimin ahlaksız laşmak onu ahlak landır öznenin bilgisinin ise yine istikamete sokulması gerektiğinin sonucuna vardıktan sonra şu tespiti yapacak gerek bilimin arındırılması gerekse öznel bilginin istikamete sokulması için insanın alemle olan iletişimini tanzim eden İdrak ve istihdam ilişkilerini değiştirmesi gerektiğini tespit edecek Bu tespiti id ve kullanma ilişkisi ve algısını Tashih etmek gerekiyor hocamızın vurgusu bu idrak dediğimiz zaman idrak la ilgili şunu söyleyebiliriz insan öteden beri her şeyi ele geçirme temelinde idrak etmiştir idrak kelimesinin kökeninde de biraz o var halen de o şekilde idrak etmektedir günümüzde idrak eden kişi kendisini idrak ettiği nesnenin Maliki olarak edin cisi olarak e sahiplen cisi olarak görmektedir Nitekim bir kavramın Düşünsel mülkiyetin sahip olmak idrak etmekte de bu zafiyet bu şey var yani idrak ettiğimiz dediğimiz zaman bir kavramı adeta kavramı maliki gibi algılıyoruz istihdam dediğimiz veya yararlanma kullanma dediğimiz şeyde ise insan her şeyi Hatta kendisini dahi bir menfaat devşirmek üzere tavzif ediyor lazim yakat hqi yakat Muslim fatal Lab lab [Müzik] labat la Mami bak [Müzik] Buna göre teknolojik Kural tanımlı kökeninde Aslında idrak ilgili bir sorun var yani idraki bir tahakküm ve bir mülkiyet olarak görme sorunu var aynı şekilde öznenin bilgisinin değerden soylan Köken de de kullanılan şeylerin sahibi olma duygusu var mülkiyet Eee duygusu var bu tespitle birlikte Müslüman filozof İdrak ve istihdam konusunda farklı bir ilişki geliştirmek zorundadır Burada da İslam düşünce Eee evreni ve düşünce Pragmatik çok önemli bir verisi var O melekuti bir Misak diye Eee hocamızın ifade ettiği o misaka göre malikiyet ve mülk sadece ve sadece Allah için ikrar edilen bir mertebedir idrak sahibi idrak ettiği şeyi ele geçirmekten zi onun buluştuğunu veu him olarak aldığını eee hissetmelidir bir şeyi kullanan ise kendini menfaat elde eden biri olarak değil de onunla barışan sulhen Salah oluşturan Maslahat üreten bir kişi olarak bir özne olarak görmelidir burada Eee eşya ile olan bu himaye ve sulh ilişkisi Eee çok aşikar bir şekilde Misak elde ettiğimiz o emanet şuuruna dayalı esaslarda [Müzik] nesne bilimi Kural tanımazlıktan kurtararak ahlaken arındırmış oluruz ve sulha salaha dayalı bir davranışa hizmet eden bir sonuç elde ederiz rş [Müzik] Muslim bilim bilim faydalı pek çok faydası var ama görülüyor ki bilimle ilgili bilim anlayışıyla ilgili sorunlar var bilimci felsefe tasavvuru felsefeyi Asli hürriyetinden uzaklaştırmak onun bilimi ahlak ştirme işlevini tamamen etkisiz kılmaktadır fsaf yfsf mafak wda wda filas nafak wak Es olarak öznenin bilgisine tabi fse Bu felsefe anlayışının temeli var Tefekkür ve teşebbüh buralarda sorunlar var yani Tefekkür önemli ama bütünüyle Tefekkür sorunsuz değil felsefi Tefekkür önemli ama bütünüyle sorunsuz değil aynı şekilde teşebbüh teşebbüh de yine bütünüyle sorunsuz değil burayı oldukça özet geç ham Muslim [Müzik] şimdi bu Tefekkür maddesi üzerinde hocamız Yani akıl Tefekkür düşünce melekesi Eee felsefi metodun alameti harikasıdır Müslüman filozof Eee iki akıl olduğunun farkındadır bir tanesi Hikmet aklı bir tanesi bilim aklı Eee ve felsefi akıl ve felsefi akıl bil ve bilimsel akıl yani fii bfi mesek hamız ıslah noktası şu aklı ayırmamız gerekiyor bir tanesi felsefi akıl bir tanesi bilimsel akıl bilimci akıl felsefi akıl değer esasıdır burada ben yazılarımda AKL mücerret tabirini kullanırım bazen bunu maalesef bazı okuyucularımız yanlış anlıyor bunu Türkçede de olduğu gibi soyut gibi anlıyorlar soyut akıl gibi halbuki bu e soyutlanmış akıl nereden soyutlanmış akıl değer ufkundan soyutlanmış akılı kastediyorum mahim y öznenin bilgisine tabi felsefe tasavvurunun ilkelerinden bir tanesi ahlan ilkesi tefekkürden ahlaka gelirsek o en basit haliyle e Fıtrat üzerine kurulu bir ahlak felsefi aklın devamındaki konulardan bir tanesi olarak teşebbüh meselesini hocamız söylüyor yani bir modele benzeme Şimdi felsef de genellikle Allah'ın ahlakıyla ahlaklanmak Allah'a benzemek esas vardır hocamız orada Allah'ın bir üst benzeme rol modeli olmasından Hz peygambere iktida ve haz peygamberin rol model olarak alınmasına doğru geçişi ifade ediyor ve vurguluyor insan akmi wasam şim peygambere benzemek meseles ettiğimiz zaman iki açıdan haz peygambere benzemek bir düşünce açısından iki ahlak açısından benzemek gerekiyor Onu tafsil edecek oli Akli yöntemde haz Peygamberi ekmak ve davranışta ekmak diam yöntem de dediğimiz zaman Eee hazreti peygamber Eee marifeti nasıl elde ederiz Felsefi bir problem olarak söze döküp bunun teory ası üzerine teorisi üzerinde konuşmuş değildir o bizatihi ameli bir ahlakla bunu ortaya koymuştur biliyorsunuz kendisi bazen inzivaya çekilirdi Rasulullah sallahu alaihi wasallam filas muslimah inq af Nabi khatam sallah alaii wasallam wahin lail haz peygamber İnziva döneminde ve Tefekkür halindeyken şu bu tefekkürün sonunda tespit etti asında Nübüvvet öncesi bir şeyden [Müzik] vlar en üstünüdür ve bunu kendisine Hasret edindi ve aslında Sadece vahiyle başlayan bir şey olarak değil Bunu bir Felsefi bir değer olarak benimsedi ve devamında Nübüvvet veya değerler ilgili diğer şeyleri onun üzerine bina sbi khatam sallah alaihi wasallam dalil aman dalil son nebinin haz peygamberin doğruluğu bir düşünce semeresi olarak ortaya koyması gibi bir de süluk bir prensibi vardı ki bu da emanetti kmi onu diği gibi el Emin diye de Eee isimlendiriliyor idi Eee dürüstlüğü ve Sıdkı onu demin hocamız bunu da söylemişti Eee Tevhide ulaştırdığı gibi Çünkü doğruysan tevhidi tasdik etmeniz gerekiyor Eee güvenilirliği de onu insanlar arasında güvenilir adil bir insan olarak algılanmasına götürdü davranışı sayesinde vardı buraya was tuid fikan wasin basa wak yidar wun wasan j Şu halde haz peygamberin insanlar arasındaki adaletini bunu benimsemesini Aslında Rabb'in tekliğine dair olan idrakı ile yine güvenilirliğin vasıtası olan Adalet her ikisi birden bu emanet mefhumunu fıtri ahlakın son derece şümullü biresi haline getirmektedir yani emanet kavramı bir anlamda ik kanatlı hale gelmektedir kahil Muslim balbi sallahu alaii wasallam tafak sanas Öyleyse Müslüman filozof zati marifeti tahsil etme sürecindeyken son peygamberin mükemmel örnekliği benimsedik onun gibi düşünüp onun gibi ahlaklı davrandıkça onun gibi dürüst ve güvenir oldukça iki temel gerçeğe ulaşır bir gerçek mükemmel derecede iyi bir Saadet yaşam Yani bu materyal anlamda söylemiyoruz Saadet meselesi var biliyorsunuz Bu saadete ermek sadece Hz Peygamberi mükemmel bir şekilde örnek almakla mümkün olur bir prensibi budur [Müzik] y kendisine tefekkürde ve tahalluk ahlaklanmak ettir sıddıkiyet mertebesi Ne e ancak Hazreti Peygambere yine tam Eee örnek ve almayla ve itib la ulaşılabilir artı Hazreti peygamberin ilahi seçilmişliği ictiba ilahiye konu son Ama son düşüncelerimi şöyle bir sonuç halinde top [Müzik] olarak temel sorunları Müslüman filozoflar tarafından orijinal olarak tasarlanmış düşünülmüş olmayan bir İslam felsefesi özgün bir İslam felsefesi olam sorunları yerli olacak Müslü ikinci olarak Müslüman filozofun y güncel felsefi tasavvurlar ve küresel Meydan okumalarla etkileşime girmek ve ik cepheli bu etkileşimin sonuçlarını İslam düşünce evreni açısından anlamlı hale getirerek formüle [Müzik] insanın süline Öyleyse Felsefi düşüncede Hikmet yolunu tutması felsefi düün Müslümanlar felsefi düşünce anlayışı Hikmet geleneğine oturmalı ve insanı aşağıla ştır bilim anlayışlarından felsefe anlayışlarının üzerine bina edilmemelidir YK y ybl Mimi Kama yq Müslüman filozof Ancak bu bahsettiğim şekilde davrandığı takdirde üzerine düşen iki görevi yerine getirebilir Bu görevlerin ilki insanı sümek Kurtarmak görevidir o bu görevi yerine getirebilecek donanıma sahiptir Zira sülmen cdi sebbin farkındadır bilim kural tanımaz lığı ve öznel bilginin değerden soyutlanması aynı şekilde insan onurunu yüceltmenin en etkili iki yolunun da bilincindedir bilimin ahlaki ve öznel bilginin Vahyin rehberliği ile birlikte istikamete sokulması [Müzik] musah [Müzik] [Alkış] görev hikmete dayalı felsefi düşünceyi yenilemek hikmete dayanmak Bununla birlikte bu hikmete dayalı düşünceyi de yenilemek Buna da imkan vardır Zira Müslüman filozof ilahi ufuktan soyutlanmış olan mücerret akıl ile ilahi ufkun rehberliğinde müeddet akıl arasındaki farkın farkındadır o ahlakı fıtrata dayandırır kusursuz ittiba ile sıddıkiyet mertebesi arasında bir ilişki kurar kendi orijinal felsefi sorunla ştır malaları yla felsefenin aslına yani hikmete rücu etmesi gerektiğini kanıtlar ortaya koyar Çünkü son cümle olarak insanı hem şimdide hem de gelecekte sümek kurtarabilecek yegane şey hikmettir [Alkış] [Müzik] [Müzik] [Müzik] MT Eee hocamıza çok çok teşekkür ediyorum Eee kitaplarının bir özelliği var konuşmasında da bu var Salt akademik bir metin [Müzik] Eee müspet anlamda menfi anlamda söylüyorum y sa böyle kuru akademik bir metin yazmaz mutlaka ona dinin ruhunu İslamın ona verdiği rahmeti sevgiyi muhabbeti de katarak hep yazmış hocanın en ağır felsefi metinleri dahi okuyunca okuyanın imanını arttırır buna bir tecrübe sabittir bu Efendim Eee Dolayısıyla Eee şimdi Aslında bizim bir soru Faslı vardı ama hakikaten çok yoruldu onun için ben Eee sadece eee bir şey olarak bir hepinizi temsilen aramızda sudan eski Evkaf bakanı ve gerçekten bu çapta büyük bir Alim var profesör İslam insall [Müzik] Bismillahirrahmanirrahim akah kir mus [Müzik] haw imamina al [Müzik] profesor Muslim masad kitani [Müzik] masam w [Müzik] [Müzik] [Müzik] Kitab wahala bism Raj jil [Müzik] masam wak [Müzik] n n Mim w mu [Müzik] fim [Müzik] [Müzik] [Müzik] wasam [Alkış] waratah yam [Müzik] jihad Laa wahat laj khilafah wab ma Kab w keil lam khat kahim Kitab Mad Kitab [Müzik] Kitab Amam n ama qak wah Rama HB Mah had Mus Mus musat kim musat filas La wak muat ula fahan khah Allah subhanu Wa taala wabu khab yab subhanu Wa taala y wam wama minat Bahat fa jii kran Nazal khah fakan lalf wahab Fu qam qj wah wah wah qam fa qqq [Müzik] wq baram varlığınız çok kıymetli bu kadar uzun ve sıcak bir konuşmaya böyle kat emin olun ki sizi ilk gördüğümde Sizi çok sevdim Evet tekrar hocamıza Çok teşekkür ediyorum Sizlere teşekkür ediyorum çıkarken bu konferansın tercümesini böyle bir Risale halinde yanınızda alabilirsiniz Eğer yetişmez 15 dakika içerisinde Üzün Bütün hesaplarına hem Arapçasını hem de Türkçesini yan yana koyalım İnşallah Böylece ama bu bu risaleden mutlaka alın derim Şimdi ben son sözü ev sahibimiz veriyorum Mehmet Görmez hocam Abdurrahman'ın Kit abdı edeceğiz deyince ben heyecanlanmıştım bir yıldır İslam düşüncesi projesi üzerind çalışıyoruz İslamda Çağdaş İslam düşüncesi var mıdır sorusunun tam üzerinde tartışırken üzerine denk geldi bugün gerçekten çok önemli bir konuu ağırlamaktan çok mutluyuz Mehmet Görmez Hocama Tab kii kabul edip Türkiye'ye gelip bizi güzel felsefi tefekkürle zenginleştiren hocamıza Çok teşekkür ediyorum benim Eee çok söyleyeceğim bir şey yok ama buradan öğrendiğim E çok temel bir iki şey var bu e en temelde Eee ilmin Eee felsefenin modern çağda mahiyetinin değişmesine dikkat çekmesi ve bunun tedavisi olarak da Eee İslam'ın o en temel ameli kavramlarını Nazari düşünceyle mez ederek Eee öneri olarak önümüze koyması gerçekten çok değer değerli bir şeydi Ben kendi adıma çok müstefid oldum Allah razı olsun hepinizden de Allah razı olsun Allah'a emanet ediyorum Çok teşekkür ediyorum [Müzik]