บันทึกการเรียนเรื่องโครงสร้างและหน้าที่ของเซลล์

คำถามทบทวน

• หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตคืออะไร? (เซลล์)
• โครงสร้างพื้นฐานของเซลล์มีอะไรบ้าง?
• เซลล์ของสิ่งมีชีวิตแตกต่างกันอย่างไร?
• การจำแนกสิ่งมีชีวิตโดยใช้เซลล์เป็นเกณฑ์ทำได้อย่างไร?

ชนิดของเซลล์

• Prokaryotic Cell: ไม่มีนิวเคลียส, DNA ลอยเคว้งคว้าง เช่น แบคทีเรีย, สาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน
• Eukaryotic Cell: มีนิวเคลียส, DNA มีเยื่อหุ้ม เช่น พืช, สัตว์, เห็ดรา, ยีสต์

โครงสร้างพื้นฐานของเซลล์

• เยื่อหุ้มเซลล์ (Cell Membrane): มี Phospholipid Bilayer, เป็นเยื่อเลือกผ่าน, มีโปรตีนหลากหลายชนิด
• ผนังเซลล์ (Cell Wall): พบในพืช, สาหร่าย, แบคทีเรีย, ฟังจาย; ทำหน้าที่ให้ความแข็งแรง
• ไซโตพลาสซึม (Cytoplasm): มีสองส่วนหลักคือ ไซโตซอล (ของเหลว), ออร์แกนเนล

ออร์แกนเนลหลักในเซลล์

• Ribosome: ทำหน้าที่สังเคราะห์โปรตีน, ไม่มีเยื่อหุ้ม
• Endoplasmic Reticulum (ER):
  • Rough ER (มีริโบโซม): สร้างโปรตีน
  • Smooth ER: สร้างเสตียรอยด์, กำจัดสารพิษ
• Golgi Complex: ขนส่งสาร, ปรับแต่งโปรตีน
• Lysosome: มีเอนไซม์ย่อยสลายสาร, ทำลายออร์แกนเนลเก่า
• Vacuole: รักษาดุลยภาพ, เก็บสะสมสาร
• Mitochondria: สร้างพลังงาน (ATP), มีเยื่อหุ้มสองชั้น
• Plastid:
  • Chloroplast: สังเคราะห์แสง
  • Chromoplast: มีสารสีเหลือง/ส้ม/แดง
  • Leukoplast: สะสมแป้ง
• Peroxisome: สลายสารพิษ
• Centriole: ช่วยในการแบ่งเซลล์ (เฉพาะสัตว์)
• Cytoskeleton: รองรับโครงสร้างเซลล์ มีสามประเภทคือ ไมโครฟิลาเมนต์, อินเตอร์มีเดียตฟิลาเมนต์, ไมโครทูบูล
• Nucleus: ควบคุมการทำงานของเซลล์, มีเยื่อหุ้มสองชั้น, ประกอบด้วย DNA, โครมาติน, นิวคลีโอรัส

สรุป

• เซลล์แบ่งออกเป็นสองประเภทหลักคือ Prokaryotic และ Eukaryotic
• ออร์แกนเนลแต่ละประเภทมีหน้าที่เฉพาะ
• โครงสร้างของเซลล์มีความซับซ้อนและแตกต่างกันไปตามหน้าที่